蒙古人民党26日凌晨提名看守政府副总理呼日勒苏赫为蒙古国新一任总理人选

蒙古人民党25日召开第27届九全会，最重要的议题是推选新总理人选。经过近20个小时的议程，呼日勒苏赫得到63.9%的选票，在3名候选人中胜出。即将召开的蒙古国国家大呼拉尔（议会）秋季例会将最终决定新总理。

8月23日，30名蒙古人民党国家大呼拉尔委员联名提议解除时任总理额尔登巴特的职务。他们在提议中说，额尔登巴特政府屡屡越权出台各种规定，严重触犯了国家法律，甚至挑战国家大呼拉尔的权威。

蒙古国国家大呼拉尔9月7日以多数票赞成的结果，解除了总理额尔登巴特的职务，同时宣布解散政府。

郭文贵全球发布会（官方 第1集），美国政府相关部门给信息，证据可靠！关于王岐山、孟建柱、孙力军的巨额财富、私生子、非法身份等盗国事实！

监控哈达再升级 牧民探望被拦截

内蒙古维权领袖哈达目前受到当局更加严密的监控。9月21日，近十名蒙古族牧民前往呼和浩特北郊的哈达住所，打算探望哈达。但在大门外被三名便衣警察阻挠。被软禁的哈达对本台记者表示，最近看守他的保安中增加了蒙族人，进行贴身跟踪。

蒙古族维权领袖、异议人士哈达，其在呼和浩特寓所外，监视岗哨明显增加，进出社区的大门铁闸紧闭，仅留小门出入。9月21日上午，来自内蒙古锡林郭勒盟、兴安盟、哲里盟等地的牧民代表前往探望哈达。但是在小区门口受到便衣警察阻拦。

哈达的妻子新娜在现场告诉自由亚洲电台记者，哈达出狱后又被羁押于黑监狱，虽他出“黑监狱”已三年，但仍未获得真正自由：

“今天是9月21日，各地部分牧民来看哈达，来到加州华府（门卫处）已经登记完了，快要进入他的住处之前，突然来了三个便衣（警察），气势汹汹的不让牧民进入。到现在为止，他们不出示证件。（视频画面中的男子）这是其中的一个，这是另一个，穿蓝色衣服的那一个人已经逃了。”

在新娜拍摄的其中一段视频中，三名便衣男子站在小区大门外，面无表情。当天，共有7位牧民被公安拦截。牧民娜仁花对记者说，他们在小区门口按要求登记身份证后，进入了戒备森严的院内，当时都以为这次可见到哈达，但便衣警察突然出现。她说：

“我们进入小区的时候都登记了。警察他们没穿警察的衣服，不让我们进，没有进去。他们说，新娜老师可以进，别人不可以进，撵我们出去。他们三个人跟我们走了几百米，开了一辆白色车”。

常年遭被软禁的哈达对记者说，他感觉到近期受到了严密监控，岗哨还增加了蒙古族人：

“那些人都在楼道内和对面楼房间内的。我一般每天下午到大院散步一个小时。最近跟踪的人多，而且跟得很紧，可以说是贴身跟踪”。

哈达估计，随着中共十九大会议临近，当局对他的监控会更加严密。（特约记者：乔龙 责编：石山/嘉華 网编：瑞哲）

内蒙农牧民集体请愿 促放牧民包姑娘

内蒙古自治区七个盟市的十多位农牧民代表不满警方以“涉嫌寻衅滋事罪”起诉维权代表包姑娘，9月19日到首府呼和浩特向自治区政府请愿，要求立即释放包姑娘。

通辽市扎鲁特旗牧民维权代表包姑娘（本名），，因抗议村支书贪腐，将村集体1800亩草场私下出租牟利，连续多年到自治区政府和北京上访，今年7月26日被公安局以“涉嫌寻衅滋事罪”刑事拘留。该案已于一个月前移送检察院，进入起诉程序。

当局此举引起农牧民强烈不满。9月19日，内蒙古多地农牧民十多人，在维权人士新娜的陪同下，前往内蒙古自治区政府信访办请愿，促请当局释放包姑娘。

蒙族维权人士新娜，在信访办门口接受本台采访。她说：

“我们现在站在内蒙古信访局的门口，我们现在的这几位代表了蒙古族网民，有七个地方的，有哲盟（原哲里木盟），兴安盟的，锡林郭勒的，昭乌达蒙等，还有呼市的。我们今天来给内蒙古自治区政府布小林主席发了一封公开信”。

公开信称，扎鲁特旗牧民维权代表包姑娘被抓后，网上激愤难平的另一个原因是内蒙古各地警方，对待底层维权民众也和对待包姑娘一样蛮不讲理。老百姓忍无可忍，苦不堪言。故一石激起千层浪。信中列举了科左后旗的青年人文明，因在网上揭露当地政府官员偏袒有钱大佬抢占村民土地镇压维权民众而被判刑两年；翁牛特旗的莺歌俩姐妹因和众百姓抗议大型养猪场入驻家乡而被拘留至今。

另一位声援者、兴安盟科右中旗牧民赵八虎对本台记者说，他们为包姑娘聘请了律师，但律师未能见到当事人：

“蒙古族网友们给包姑娘捐钱，请了两位区内律师，（当局）不让见；现在又从区外请了一位汉族律师，还不让见面。许多蒙古族网友都很关注包姑娘被抓事件，因为这是对整个蒙古族维权老百姓的恐吓”。

声援包姑娘的农牧民网友们向政府提出三点诉求，包括：敦促警方无条件释放包姑娘以及各地类似包姑娘这样的底层维权民众；关注内蒙古政法委系统对底层维权百姓的粗暴打压，与时俱进摒弃极左思维，提升素质加强现代管理水平；并提醒自治区政府主席，基层执法者要以民为本，不要站在百姓的对立面。

本台曾报道，包姑娘因不满村集体所有的近两千亩草场被村官私下承包给外来人，带领村民到呼和浩特市和北京上访多年，去年曾因委托北京律师状告政府官员，后被以“虚构事实扰乱公共秩序”为由，处以行政拘留10天。

土耳其为蒙古捐赠移动办公室应对传染性动物疾病

土耳其合作与协调社在蒙古为乌兰巴托专业审计局提供移动办公室以支持其应对传染性动物疾病。

据土耳其合作与协调社发表的书面声明，为解决蒙古卫生，教育，社会和经济问题而开展工程项目的土耳其合作与协调社，在农村地区为解决传染性动物疾病开展斗争。

土耳其合作与协调社在蒙古首都乌兰巴托监督和检疫动植物及动植物产品等工作上为该国提供支持。

据报道，土耳其合作与协调社把移动办公室交给了乌兰巴托职业监督局负责人。

土耳其驻乌兰巴托大使艾哈迈德·亚扎尔，土耳其合作与协调社副主席苏莱亚·埃尔，土耳其合作与协调社主席顾问阔拉巴什，土耳其合作与协调社乌兰巴托项目协调员齐夫特吉，蒙古职业监督局长兼总监特萨噶安克胡及多名官员参加了上述仪式。

在此发表讲话的土耳其合作与协调社副主席埃尔表示，土耳其和蒙古之间存在着悠久的历史和文化联系，为此，在蒙古感到就像是在自己的家里。

他说，土耳其合作与协调社22年来在蒙古各行业开展活动，而且项目工程数量逐年递增。
蒙古职业监督局局长特萨噶安克胡也在讲话中表示，作为政府在经济困难时期接受土耳其方捐赠的移动办公室可以完全满足需求。为此向土耳其方所有负责人表示感谢。

访杨海英博士：内蒙草原的资源、宗教与教育 － 《没有墓碑的草原》访谈（之八）

在这里收听节目 - 本集内容是专访《没有墓碑的草原——内蒙古文化大革命大屠杀实录》日文原著者杨海英博士，谈内蒙草原的资源、宗教与教育。

杨海英博士是日本静冈大学教授，他是来自鄂尔多斯草原的蒙古族人，本名俄尼斯.朝格图。

《没有墓碑的草原》日文原作获日本纪实文学大奖“第十四届司马辽太郎奖”。

在本集节目中，杨海英博士谈到：

1.我们身边民主化的例子——台湾。

2.请不要再往内蒙、西藏、新疆输送汉人“掺沙子”。

3.资源开采后输往南方，当地人却无钱享用，新疆也有此问题。

4.当局如何让内蒙藏传佛教消亡。

5.我的幸运：内蒙草原特定时代特殊的文化教育和师资情况。

蒙古族人上访被劳教终身残疾

内蒙古自治区鄂尔多斯杭锦旗锡尼镇村民巴音其木格因上访被当地警方“劳教”一年，在被羁押期间患严重疾病，需借助双拐才能行走。她对本台记者表示，曾申诉上访多年，但当地政府拒绝受理。

正在呼和浩特市向内蒙古自治区政府、纪委等部门上访的巴音其木格，曾是鄂尔多斯杭锦旗锡尼镇阿日斯愣图信用社的信贷员。2004年，她被法院以“挪用资金”罪判刑三年，缓刑五年。巴音其木格不服判决，委托律师提出申诉，不但无人受理，还因为到北京上访被当局劳教一年。

巴音其木格9月14日对自由亚洲电台记者说：

“我是鄂尔多斯杭锦旗的巴音其木格。我这次来呼和浩特上访，是我因为上访被劳教致残的事情。我十几年的冤案，还不给解决。不解决，我就继续上访”。

关注事件的蒙古族维权人士新娜告诉记者：

“巴音其木格女士最初从基层法院，官司一直打到高院，也没有解决。后来上访，结果因为上访，又被劳教致残，这次又来上访。习近平主席说依法治国，只要依法治国，案子就能够解决”。

巴音其木格在写给自治区主席的信访材料中称，她所在的基层信用社的管理混乱，在信用社领导的逼迫下，她曾经违规操作，后被法院以“假名贷款、自批自贷、挪用库款及收入不入账”为由判刑。她就此到北京中南海等地上访，却被当地政府处以劳教一年，期间患上严重的类风湿性关节炎，不能行走，只能拄双拐、坐轮椅。

巴音其木格说，她这次上访，恳请上级部门彻查她的申诉是否属实，并纠正因其上访而被劳教的冤案，并赔偿经济损失。

另外在呼和浩特上访的一位牧民对记者感叹道，他每次上访都遭报复：

"现在内蒙老百姓，谁告状，就抓、押，有各种办法。我听说共产党政策好，但是我看不到。这么多年来，政府、警察成天抓我们老百姓。内蒙古老百姓生活太难了，都是为了土地的事”。

记者截稿前，巴音其木格正在返回家乡途中，她说，警察一直尾随其后。因此非常担心再次入狱。(特约记者:乔龙 责编:石山/嘉華 网编:李想)

维族被囚学者伊力哈木再获国际人权奖

国际人权组织“国际自由联盟”日前将2017年度“自由奖”颁发给了被中国判处无期徒刑的维吾尔族学者伊力哈木.土赫提（Ilham Toxti），表彰其致力于维护公民权利，并以温和理性方式推动维族与汉族之间的对话与和解。

伊力哈木•土赫提日前获国际自由联盟（Liberal International）第198届执行委员会授予其年度自由奖，颁奖典礼将于11月30日于荷兰海牙举行。

国际自由联盟名誉副主席勒宁（Markus Loning）赞扬伊力哈木为民族和解和争取人权作出的贡献，并促请中国当局释放伊力哈木。

本台记者4日就此致电伊力哈木的妻子古再努尔，但电话无法接通。

伊力哈木的好友、一直为伊力哈木呼吁的北京社会活动家胡佳，在给本台的视频中称，因恰逢所谓“敏感”时刻，目前无人能联系到古再努尔，但已经通过其他方式向古再努尔转达了祝贺，希望为她带来些许安稳和温暖：

“伊力哈木获得奖项的时间正好也是古尔邦节，那么这几天因为金砖国家会议，我们都没有办法向古再努尔当面祝贺她的节日以及祝贺她丈夫伊力哈木获奖，但这个消息我们还是通过电话、短信的形式传达给了古再努尔，我希望她在这三年多的守望当中，获得一些温暖。”

为了表达对伊力哈木的声援，胡佳还特意穿上一件特殊的T恤，他表示：

“看到这副图，我们就可以做个形象的比喻，伊力哈木就是为维吾尔人，以一种和平、理性、和解的方式站在中共暴政前的那个人。”

伊力哈木入狱后连续获得多个国际人权奖项，包括去年9月获提名欧洲议会萨哈罗夫人权奖（Sakharov Prize）以及去年10月获颁马丁恩纳斯人权奖（Martin Ennals Award）。

总部在德国的世界维吾尔代表大会发言人迪里夏提表示，伊力哈木被囚三年来获颁多个国际奖项，但中国当局对国际社会的呼声却置若罔闻：

“伊力哈木从重判到现在为止，获得很多国际上的奖项，但并没有引起中国的高度关注。我希望这次获得这个奖项能引起国际社会关注，不能因为国家的经济利益，就默认中国在当地进行迫害。”

现年47岁的伊力哈木原是中央民族大学教师，2006年创办“维吾尔在线”网站，关注新疆的收入差距及失业问题。2014年，中国当局指控伊力哈木与境外“东突厥斯坦解放组织”势力勾结，利用国际互联网鼓吹新疆独立，其后以“分裂国家罪”判处他无期徒刑。目前，伊力哈木被羁押在乌鲁木齐第一监狱。

席海明：蒙古族作家需民族和文化补钙

参加维吾尔笔会、独立中文笔会等四个笔会平台会议的蒙古人代表席海明认为，对于失去自治的各民族的作家，最重要的是认清并且敢于面对自己民族的文化危机。

八月二十八号到三十一号，由瑞典笔会、独立中文笔会、维吾尔笔会和藏人海外作家笔会，共同在瑞典的马尔默市举行了第一届四笔会平台国际会议，题目是“寻求共识空间——没有敌人，也没有仇恨”。流亡德国的世界南蒙古大会主席席海明先生应邀参加了这次会议，并且针对会议的题目，就南蒙古地区蒙古人的文化现状做了发言。为此，记者在席海明返回德国科隆后，九月一号上午采访了他。

关于这次会议，席海明先生首先对记者介绍说，“这次会议维吾尔笔会的主席请我一定过去，因为他想在这次会上应该把西藏、维吾尔的、还有蒙古人的文学受摧残的情况一定要向大会介绍一下，所以我就去参加了会议。整个情况应该说会开得很好，来的人很多，比方说维吾尔人来了很多，还有土耳其的一些作家，还有哈萨克斯坦也来了人，独立中文笔会也去了很多会员。”

席海明先生说，针对会议的题目，他也做了发言。对此他介绍说，“我的题目讲的是‘殖民地文学的使命’。我们南蒙古还有维吾尔等地区可以说是个殖民地，共产党养了一批笼子里的蒙古作家、维吾尔作家、西藏作家，他们每天在那里歌功颂德。所以我认为，这些人称其为作家是对作家的嘲讽；作家必须有他的人民性、现实性，作家必须要反映人民的苦难，他们的痛苦，他们的希望和他们的憧憬。”

针对大陆地区蒙古族，乃至维吾尔族和藏族地区的文化情况，席海明先生说，“毛泽东评价鲁迅说，鲁迅的骨头是最硬的，这是殖民地和半殖民地人民中最宝贵的性格，我说共产党现在每天给我们做脱钙处理。我们的作家不应该再追随他们继续脱钙，那样就彻底地成了软骨了。现在我们已经患了软骨病，以后就只能够爬着走了。所以我们应该有一种站起来的精神、有一种骨头，能够立起来的骨头。所以我希望我们的作家应该给人民加钙，而不是脱钙。”

对于所有作家的社会责任和应该在思想和文化精神上所应该具有的承担，席海明先生最后特别强调，“我们在道德上不能够玩模糊哲学。因为你作为一个作家写东西的时候，我觉得我们不一定要强调痛恨魔鬼，但是我们要承认有魔鬼，还有神的存在，善和美的存在，也还有邪恶的存在。所以你对邪恶必须有一个立场和态度，不能够说它是邪恶也无所谓，普天之下都是兄弟。这种说法我觉得是在帮魔鬼的忙。”（特约记者：天溢 / 编辑：吴晶 网编：郭度）

内蒙古牧民维权被拘 八旬老母下跪求助

内蒙古农牧民抗议国企“中粮集团”养猪场污染草原事件持续发酵。近20名被捕牧民中，俩姊妹莺格和满亮被以“涉嫌妨害公务罪”刑事拘留。9月11日，俩姊妹的八旬老母亲在众人陪同下，到旗政府下跪请愿。

翁牛特旗政府引进大型养猪场污染环境事件，曾受到海外媒体关注。

今年5月26日至28日，当地数百农牧民到“中粮集团”生猪养殖场外抗议，遭到特警镇压。先后有近20人被处以行政拘留，有的被刑事拘留。其中莺格和满亮俩姊妹于7月被批捕。据牧民称，案件近期移送检察院。

9月11日，莺格和满亮的母亲在近20位村民的陪同下，到翁牛特旗政府请愿，要求准许老母亲见她的女儿，并下跪求助。

当地一位蒙古族牧民9月12日对自由亚洲电台记者讲述了事发经过：“下跪的是一个八十多岁的老太太，抓了人，不让老太太会见。她求政府，问我们家的孩子怎么啦。我们内蒙地区真的是完了。你们自由亚洲电台该知道的，差不多都知道了，就是老百姓过不了日子了”。

翁牛特旗公安在现场拍摄请愿者

蒙古族维权领袖哈达对记者说，当局可能要判处姐妹两人入狱，已警告不满的蒙族牧民：“他们抗议中粮集团养猪场。就是因为那一次大规模抗议以后，抓了她们姐妹俩，姐姐叫莺格，妹妹叫满亮，已经关了几个月了。估计要被判刑。她们的母亲80多岁了，要去见两个女儿，不准。她就向警察喊冤，跪下求他们”。

去年，国营企业“中粮集团”在当地建立的百万头生猪养殖场投产以后，将死猪、猪粪抛弃在草原上，污染环境，还导致方圆100里内的地下水受到影响。牧民堵路抗议，最终遭到公安驱赶及抓捕。

当地牧民对记者说，除了养殖场污染环境，当地的草场也被政府承包给外来人开矿，导致牧民的生活非常艰难：“我们内蒙老百姓太困难了，人权没了。人人差不多有几十万元债务（被迫借高利贷），现在的土地全是外地辽宁、吉林、河南的人过来，我们草地上的各种矿挖（被开采），差不多几十年以后，内蒙没了”。（特约记者:乔龙    责编: 石山、何平  网编:李想） ..

达赖喇嘛在法兰克福会见蒙维汉各族人士

 点此收听报道    参加会见的席海明先生说，达赖喇嘛再次强调价值、文化和理性对话是解决一切问题的基础。

从9月13号开始，达赖喇嘛展开今年他对德国、意大利和拉脱维亚访问。据达赖喇嘛办公室公布，在这次访问中，他将发表七场公众演讲，出席两场佛教与科学研讨会，举行一场弘法活动。

记者获悉，十二号夜间到达德国的达赖喇嘛，在德国访问的第一天早晨就会见了来自德国及周边国家的蒙古族、维吾尔族、汉族，以及法国、德国等国的人士。为此，记者在会见后采访了参加这次谒见的席海明先生。

流亡德国的席海明先生是世界南蒙古大会主席，从七十年代中期开始参与南蒙古地区蒙古人的维权活动，一九九二年流亡德国。关于这次会见，他首先介绍说，“今天早晨是八点半在达赖喇嘛住的旅店受到了接见，并且进行了一个小型的座谈。我们有十几个蒙古人参加，主要是德国的，还有从瑞士和法国过来的。此外参加会见的还有一些中国的佛教徒和民运人士、维吾尔人和台湾的一些人。还有一些德国朋友，法国来的玛丽•侯芷明教授等。中国人中有廖天琪、潘永忠、长平、郭琛。总共参加会见的有三十人左右。”

关于短暂的讨论会中参加会见的人提出的问题，他介绍说，“中国人主要提问的是关于达赖喇嘛的中间道路。从蒙古人的角度，我在提问中提到了我们有一种撕裂的感觉。因为我们蒙古人放牧了几千年的牛羊，现在牛羊不让放了，而且把我们的环境，整个草原搞坏了，地下资源掠夺了，蒙古人可以说没有活路了。”

席海明先生说，对于蒙古人，乃至维吾尔人遇到的困境的出路，达赖喇嘛再次强调了理性、和平和对话沟通的重要性。对此他介绍说，“达赖喇嘛还是从理性的角度，不是从各民族各自的立场，而是站在整个人类的高度，从人类的相互依赖性和共存性来谈这个问题，最终解决问题还是需要互相之间的沟通、理解和接近。所以他特别重视互相之间的对话，就像藏人和中国人之间的对话，寻求互相之间的理解。另外，他对中国的未来还是抱着一种非常积极的态度。”

席海明先生说，达赖喇嘛的开示，让他更加坚定地看到，在风暴中、灾难中、对抗中，寻求和平解决中，价值、文化和理性对话的重要性。对无论什么样的政治解决，达赖喇嘛的这些开示都是最根本的基础及原则。（特约记者：天溢  责编:吴晶 网编： 安克）

蒙古语正在内蒙古消失（《明镜专访》）

被采访人：席海明（内蒙古人民党主席）
席海明表述道： 1、作为蒙古民族的一代人，难以启齿的现代蒙古文学； 2、半个多世纪以来的内蒙古，蒙古语遭遇了制度性的凌辱和阉割……采访人：张裕
 

http://tv.mingjingnews.com/2017/09/blog-post_797.html?utm_source=dlvr.it&utm_medium=facebook

Төрөө дагаж намирах цаг

“За цаана чинь Жэнко Владивостокоор нүүрсээ зөөнө гээд наачихаж. 4000 километр ч гэнүү тойруу замаар. Нөгөө муу хэн ном үзээгүйн болохоороо баярлажээн гэж жигтэйхэн. 270 километр замаар Хятадад зарчих нүүрсийг хаа байсан Владивостокоор Японд зарах юм байх. Ямар хөлдүү толгойд нь ийм мангар бодол төрдөг байнаа. Үүхаахаха” гэх мэтийн “ухаантай”, “гавал” жиргээнүүд сүүлийн 7 хоног таймлайнаар хөврөв. Голдуу хэн, хэн, бас тэр хэний хүрээлэлийн жиргээчдээс. Ганц нэг төрөлхийн юм юм эсэргүүцэх одонд төрцөн фанатуудаас бусад нь бүгд төлбөртэй бичээчид.

Хэдэн жилийн өмнө би ч иймэрхүү жиргээ зөндөө хийсэн. Гэхдээ төлбөргүйгээр. Би аливаа юмыг эсэргүүцэхдээ ч нийтлэг зүй тогтлын эсрэг хэзээ ч явдаггүй, ярьдаггүй. Ялангуяа шинжлэх ухаанаар батлагдсан зүй тогтлын эсрэг бол бүүр ч үгүй. Би олныг дагадаггүй харин онолыг дагадаг зантай. Энэ удаад Жэнкогийн алхам онолтой зүг нийлээд байгаа тул түүнийг бяцхан өмөөрчихье.  Яагаад гэдгээ доор сийрүүлэв.

Та нар анзаарсан бол намайг өмнө нь тэгэж жиргэж байх үед нүүрсний зах зээл өөр байсан юмшд. Үнэхээр л Монгол нүүрсээ дэлхийн зах зээлд хүргэх хамгийн дөт зам нь тэр үед Гашуун Сухайт боомт л байлаа. Урд хил дээрээ л яаж ийгээд аль болох ихээр, аль болох хурдан нүүрсээ авааччихвал дэлхийн үнээр зарагдах нь баталгаатай мэт байв. Олон хүн энэ байдалд хууртсан, би ч бас тэдний нэг нь.
Монгол нүүрс тэр үед нээрээ л дэлхийн үнээр манай хилийн цаана зарагдаж байсан юм. Дэлхийн үнээр шүү.  10 оны Австралийн үерээс хойш 10 - 13 онуудад дэлхийн зах зээлийн үнэ дунджаар 100-150$ хүрч, чухамхүү энэ үнээр бид нүүрсээ урагш нь ачуулж байсан. Хятадууд ч энэ үнээр цааргалалгүй авч хилийнхээ дотор монгол нүүрсэн уул босгон нөөцлөж байлаа.
Би ч энэ дэлхийн үнээр зарах алтан боломжийг алдахгүй байх гэсэн Оджаргалыг дэмжиж түүнд нь саад болж байсан Жэнког жиргээ, блогоороо зөндөө гөвсөөн гөвсөн.  Гэхдээ хятадуудын хилийнхээ дотор нүүрс нөөцлөн овоолж байгаагаас битүүхэндээ эмээж байлаа. Монголыг нүүрсний наймаанд улс үндэстнээрээ орж, хамаг хөрөнгөө оруулж оруулж энэ бизнесээсээ буцаж гарах аргагүй болох тэр цагийг хүлээж байгаад мурих вий гэсэн болгоомжлол байсан. Биднийг бүх хүчээрээ зүтгэсээр байгаад шаварт мостоо тултал наашаа ч үгүй цаашаа ч үгүй суучихдаг тэрэг шиг болох тэр цаг мөчийг хүлээж байсан юм шиг санагдаад байдаг юм. Тэд үнэхээр л тэгсэн. Харин Жэнко сая энэ шавараас гарах тусламж олоод иржээ. Мэдээж тэр татаж гаргаж байгаа 69-тэй нөхөрт шовгорыг нь өгч л таарна. Гэхдээ л шавраасаа гарчихна.

Ер нь бол дэлхийн зах зээлд гарна гэдэг нь дэлхийн үнээр зарах боломжийг л хэлдэг. Хаана хэнд зарах нь огт хамаагүй. Энэ агуулгаар авч үзвэл сүүлийн 3 жилд монгол нүүрс дэлхийн зах зээлд огт гарсангүй. Хятадын зах зээлд л хятадын тулгасан үнээр нийлүүлэгдэж байна. Хятадууд үнэхээр анаж анаж байгаад Монголчуудыг маневрлах боломжгүй болох тэр цагийг нь ирэнгүүт монополь худалдан авагчийнхаа дээрмийн үнийг хүчээр тулган шахаанд оруулсан юм. Өөр зах зээлийг нээгээгүй, өчнөөн хөрөнгө ганц зах зээлд найдаж оруулаад зээл, зээлийн хүү, хувьцааны амлалтынхаа өрөнд орчихсон нүүрсний салбарынхан маань авч байгаа нь их юм гэж залбиран худалдан авагчийн хэлсэн мизерный үнээр нь баялагаа залбиран өгдөг болсоор даруй 3 жил болжээ. Тэдэнд өөр арга ч байгаагүй. Өр зээлээ ямар нэгэн байдлаар сул зогсохгүй байж байж л төлөх нь ойлгомжтой тул шулаачидтай чимээгүйхэн эвлэрсэн. 5 жилийн өмнө томрон дэлхийн зах зээл ярьж байсан Монголчууд хятадын нүүрсний хэдэн чэнжийн тулгасан үнэнд төр засаг улс үндэстнээрээ багтан орж явчихсан юм. 15 оны 4-р сард МCS худалдан авагч хятад, зуучлагч япон түншүүдтэйгээ хамтран нүүрсний салбарыг дэлхийн зах зээлийн зарчимд шилжүүлэх оролдлого хийсэн ч тэдний ажиллагаа төрийн хүрээнд ч олигтой дэмжлэг авсангүй замхран сарнисан.

Байдал ийм л байлаа. Тэр цагаас хойш эдийн засаг улс төр, дэлхийн байдал эрчимтэй өөрчлөгдлөө. Өнөөдрийн нөхцөл байдлыг эрүүл нүдээр харах нэг хүсэл байна. Эрүүл гэдэг нь зүйн тогтолыг нь ойлгож харнаа л гэсэн үг. Бид зүй тогтолоосоо гажаад балраад мунгинаад яваа юм биш байгаа. Яавал энэ будилаан мухардлаасаа гарах вэ?
Жэнког муулж Оджаргалыг магтахгүйгээр, Оджаргалыг миалж Жэнког долоохгүйгээр зүгээр л нэг эрүүл нүдээр харъя л даа хэдүүлээ.  Айриш пабнаас Баянгол руу нулимж, Баянголоос 17 давхар руу салаавч үзүүлж одоо болоо бишүү эх орон нэгт нүүрсчид, төмөр замчдаа, эх орончид, пиарчдаа.

Надад 8-9 онуудад Австралийн Засгийн газрын  Australian Leadership Awards тэтгэлэгээр Гриффит их сургуульд нисэхийн мэнэжментийн мастерын програмд суралцах завшаан тохиосон юм. Бидэнд ордог нэн чухал нэгэн хичээл бол Strategic Aviation Management байсан. Бизнесийн шийдвэрийг хэрхэн зөв гаргах, ямар хүчин зүйлүүдийг  анхаарч тооцох гэх мэтийг заадаг МВА програмуудад ордог хичээл л дээ. Мастерийн 80 кредиэтээс 10 High Distinction, 50 Distinction, 10 Credit, 10 Pass үнэлгээтэй төгссөн юмдаг. Энэ хичээлд Distinction авч байв. Тэхлээр муугүй сурсан гэсэн үг.
Би энэ хичээлээс нэг зүйлийг маш сайн тогтоож авсан нь Портерийн 5 хүчин зүйлийн (Porter’s five forces) тухай хэсэг. Монголд хүртэл ирж байсан Харвардын профессор Майкл Портерийн тухай сонсоогүй эдийн засагч байхгүй гэж итгэж байна. Сонсоогүй бол өөрийгөө эдийн засагчийн тооноос хасчихаарай.
Портерын үгийг тоймловол “бизнест дараахь 5 хүчин зүйл  сөргөөр нөлөөлөх боломжтой байдаг. Эдгээрээс зайлсхийж эдгээрийн сөрөг нөлөөлөлийг зайлуулах мэнэжмент хийж чадаж байгаа нь өрсөлдөөнд үлдэж бусад нь ялагдаж бизнесээс шахагддаг. Эдгээр хүчин зүйл нь
1.Нийлүүлэгчийн наймаацах бяр чадал (Bargaining Power of Suppliers)
2.Худалдан авагчийн наймаацах бяр чадал (Bargaining Power of Buyers)
3.Шинэ тоглогчийн аюул (Threat of New Entrants)
4.Орлуулах бүтээгдхүүний аюул (Threat of Substitution)
5.Салбар доторхи өрсөлдөөн  (Competitive Rivalty)”

Тухайн үед би энийг агаарын тээврийн хязгаарлагдмал жижиг зах зээлийнхээн хэмжээнд л ойлгон хэрэглэж цаг нь болоогүй либералчлал, монополь шатахуун хангалтын аюулын хэмжээнд л тусган хэрэглэж ярьж явлаа. Гэвч агуу Портерийн онол мэдээж зөвхөн агаарын тээврийн тухай биш байх нь ойлгомжтой.
Ажаад байхад Монгол улсыг нэг бизнесийн нэгдэл гэвэл манай улс тэр чигээрээ Портерийн хамгийн муу хувилбараар замнаж явна.

1. Бид монополь нийлүүлэгчтэй бөгөөд байнга шахуу тэр нийлүүлэгчийнхээ шахалт дарамтанд байсан байна. Нефтийн бүтээгдхүүний нийлүүлэлт олон арван жил зөвхөн ганц улсаас, тэр дундаа ганц компаниас шахуу хараат байв. Саяхан болтол тийм байсан. Роснефть хүссэн үедээ үнээ дураараа нэмж (мэдээж дэлхий зах зээлийн үнэнээс хамаагүй илүүгээр), харин Монголчууд бид чимээгүйхэн үнийн өсөлтийг нь хармаанаасаа гаргаж төлсөөр ирсэн. Энэ өсөлтийг дагаад бүх юмны үнэ өсөж, төгрөгийн худалдан авах чадвар унаж байлаа. Дэлхий даяар бензин хямдарч байхад ганцхан Монголд л өсдөг байв. Сүүлдээ үнэ тогтворжуулах хөтөлбөр нэртэй тэр нефть нийлүүлэгчийн abuse дарамтыг зөөллөх гэсэн зардал төрийн валютын нөөцийг хорлонтойгоор шавхах болов. Жилд ойролцоогоор 2 тэрбум шахуу доллар бид нефтэнд өгөөд явуулж байв. Аргаа барахдаа 2 жилийн өмнөөс төр хутгалдан орж байж “тэнэг” үнэтэй ч хамаагүй Хятадын, Солонгосын, Казахстаны, бүүр цаанаас Омскийн нефть оруулж ирж эхэллээ. Сайханбилэгийн хийсэн хамгийн том гавъяа бол чухамхүү энэ.
Мэдээж Ангарскаас авснаас хамаагүй үнэтэй тээвэртэйгээр тэр нефтүүд орж ирсэн. Гэтэл юу болсон гээч. Өндөр үнэ тулган боомилоод байсан Ангарскийн нийлүүлэгч маань хэлэлцээрийн ширээнд сууж үнээ буулгаж эхлэв. Бага багаар буулгасаар агаарын тээвэрт нийлүүлэх түлшний үнэ гэхэд л дэлхийн зах зээлийн үнэнд тун дөхөж очлоо. 2010-12 онд  дэлхий зах зээлд тонн нь 950 доллар байхад Монголд 1750 доллар байдаг байсан онгоцны түлш 2016 он гэхэд Улаанбаатарт 800 доллар болж бууж ирсэн юм. Москвагаас даруй 100хан долларын үнэтэй. Үүнийг дагаад агаарын тээврийн ашиг нэмэгдэж шинээр авсан онгоцнуудынхаа төлбөрт бахардан сандрах нь багасав. Монголчууд монополь нийлүүлэгчийн савраас бага багаар цаашид ч гарах байх.
Нефтийн нийлүүлэлт урьдын адил бараг 99% Ангарск хавиас хийгдэж байгаа ч үнэ нь дэлхий үнэ рүү бууж ирсэнээр нийлүүлэгчийн монополийг задлах өртөг өндөртэй тэр “тэнэг” худалдан авалтууд ашгаа хэдэн мянга нугалж өгсөн дөө. Хамгийн гол нь Ангарскийн үнийг доош нь чангаан барьж байгаа маш чухал хэрэгтэй өөр сувагуудаа бид нээлттэй хэвээр нь хадгалах хэрэгтэй байгаан. Ингэсэн байхад бензинээ дэлхий үнээр авч л таараа.

2. Монгол улс энергетикийн түүхийн эд худалдан авахаасаа илүүтэйгээр худалддаг улс билээ. Бараг л манай эдийн засгийн тал нь энэ бизнесээс амьдарч байна. Гэтэл энэ тал дээр бид мөн л бас нэг монопольд баглуулчихаад суугаад байгаа юм. Өмнөд хөрш маань манай нүүрс, төмрийн хүдрийг худалдан авагч цорын ганц түнш маань болсон. Зэс, зэсийн баяжмал харьцангүй концентраци ихтэй, compact бүтээгдхүүн тул тээвэрлэлт ложистикийн хүндрэл багатайгаар дэлхий даяар, дэлхийн үнээр борлуулах боломжтой байдагийг бид Оюу Толгойн ачилтуудаас харж байна.
Нүүрсэн дээр бид яалт  ч үгүй хятадын аманд өөрсдөө л гүйгээд орчихлоо. Цаашид ч гарахгүй. Зөвхөн хятадад л ихэнх нүүрсээ зарах нь ойлгомжтой.
Мэдээж идеальный хувилбараар бол хятадууд манай нүүрсийг дэлхийн үнээр аваад, бид орон нутгийн үнээрээ төмөр замаар тээвэрлэлт хийгээд эхэлбэл ашиг тэнгэрт тулж, ард түмэн биш юмаа гэхэд манай төр засгийнхан, хэдэн капиталистууд маань гөтийж башийх нь дамжиггүй үнэн. Тэхдээ тийм байх боломжгүйг өнгөрсөн 3 жил харууллаа. Манай түншүүдээс монополь худалдан авагчийн abuse бас илрэв. Чалкогийн өрөөр дамжуулж дээрмийн гэрээ зуруулан Монголыг 3 жил мулт монжлоо. Хуулийн хүрээнд хүчинтэй гэрээ хэдий ч манай улс common law системтэй байгаад Equity law хэрэглэдэг байсан бол шууд л хүчингүй болгохоор дэндүү тэнцвэргүй гэрээ зурчихсан байв. Энэ гэрээгээр бид нарийн царигтай төмөр зам тавиад ч зөвхөн хятадууд авч байгаа тохиолдолд дэлхийн үнээр наймаа хийх боломж хэзээ ч бий болохгүй нь ил боллоо. Угаасаа л энэ тухай Портер аль дээр хэлчихсэн юм билээ.

Энэ монополь худалдан авагчийн дарамтаас яаж гарах вэ. Монополийн дарамтаас ямар ч үнээр хамаагүй монополийг задалж л гардаг. Нефтийн импорт дээр бид монополио халах алхамаа зардалтай ч зөв хийж чадсан шиг, нүүрсний экспорт дээр бас л энэ аргаа хэрэглэхээс өөр замгүй. Гол хүндрэл нь төмөр зам, мөн манай байрлал. Би энэ байдлаас гарах зам нь Эрдэнэт рүү говиос төмөр зам тавих гэж харж энэ тухайгаа нэлээн эрт жиргэж байв. Хойд чиглэлийн замын тээвэрлэлт урд чиглэлийн замын тээвэрлэлтээс олон дахин үнэтэй тусах нь мэдээж. Нэг сүйдтэй ихийг ч зөөхгүй. Гэхдээ л тэр зардлын зөрүү, урд чиглэлийн худалдан авагчийн монополийг эвдсэнээр өсөх үнийн зөрүүнээс дорхноо нөхөгдчихнө. Зөвхөн сүүлийн 3 жилд Хятадуудад нүүрсээ өгсөн тулгамал үнэ (30-50$), гадна талд өсөөд байсан дэлхийн үнийн (130-180$) зөрүүнээс л нөгөө төмөр замыг чинь барьчих мөнгөө бараг алдчихлаа гэж харж байна.  Ийм байдал хэдэн 10 жилээр үргэлжилбэл яах вэ. Хамгаа барж хэрүүл хийж хийж Жэнкогоо зайлуулж аваад нарийн төмөр замаа бариадахтал нөгөөх нь бас л доош нь хийсэн үнээ тулгаад байвал яах вэ? Дан ганц үнэ тарифын abuse хийж байвал ч дүүрч. Улс төрийн хавчлагад худалдаагаа ашиглавал яах вэ? Далай лам, Энэтхэг-Монголын харилцаа болон Хятадыг дэмжээгүй алхам бүрд цохилт ирсээр байвал яах вэ? Бидэнд өөр гарц хэрэгтэй. Ямар ч үнээр хамаагүй.

Худалдан авагчдын тэр өгч ядаад байгаа үнийг хэрхэн яаж өсгөх вэ? Гэдийгээд, хавчаад байдаг занг нь яаж зөөлрүүлэх вэ? Нэг л худалдан авагчтай байхад энэ бол бараг бүтэхгүй мөрөөдөл. Тэдний мөнгөний урсгал наашаа хэзээ ч нэмэгдэхгүй. Гэвч арга бас бий.

Та нар багадаа Молоко сорж байсан уу? Яагаав нөгөө найрлагад нь “презервант буюу бэлгэвч” байдаггүй орос молоко. Молоко сороход нэг чухал юм байдаг. Нэг нүх гаргавал тэр нүхээр олигтой сорогдохгүй. Яаж ч тонгойлгоод нэмэргүй. Харин лаазын нөгөө буланд өөр нэг нүх гаргаад тонгойлговол нэг талаасаа урсаж өгнө.

Үүн шиг нүүрсээ зарах ганц сувагтай бол чам руу орлого олигтой орж ирэхгүй. Нүүрс чинь гараад л байна. Худалдан авагч чинь monopoly abuse хийгээд чиний хамаг баялагийг хямд үнээр хил давуулаад нөөцлөөд л байна. Тэгэж тэгэж нэг хэсэгтээ худалдан авалт хийхээргүй хямд нөөцтэй болмогцоо чамаас цаашид авахгүй гэж цахдан чамайг бүүр шалд нь буулгана. Чи бараг л гуйж байгаад өмнөхөөсөө ч хямд өгөхөөр тохирч балрах байх. Монголын нүүрсний салбарт яг ийм л юм болсон. Иймээс Жэнкогийн төмөр зам Жэнкогоос илүү Оджаргалд нэн чухал хэрэгтэй болоод байгаа юм. Жэнко молоконы лаазанд чинь нэн хэрэгтэй 2 дахь нүхийг төмөр замын хадаасаар цоолж өгөх гээд байх шиг байна.

3. Шинэ тоглогчийн аюул ямар ч бизнест байдаг. Ялангуяа зардлаар өрсөлдөх боломж муу бизнесийг бол дор нь нугаслана. Нүүрсний зах зээлд Австрали, Монгол, Америк, Орос, Хятад гээд олон тоглогч бий. Эд нар хуучин тоглогчид тул зах зээлийн өнөөгийн хуваарилалтанд онцын огцом өөрчлөлт оруулж нэг нэгнээ шахан зайлуулах нь юу л бол. Бид хамгийн ихээр африкаас олдож байгаа шинэ ордуудаас болгоомжлох ёстой юм.  Орос мэдээж манай өрсөлдөгч нь үнэн. Гэхдээ тэнд ньюанс бий. Геополитикийн энэ ньюансуудыг доор өгүүлэмз.

4. Орлуулах бүтээгдхүүний аюул технологийн хувьсгалын үед зайлшгүй. Дулаан, эрчим хүчний хэрэглээний нүүрс үндсэндээ орлуулах бүтээгдхүүний түрэлтэнд ойрын 20-30 жилд бүрэн шахагдан ялагдах нь тодорхой болсон. Нарны эрчим хүч, шинэ технологийн батарейнууд дэлхийн эрчим хүчний одоогийн бүх үйлдвэрлэлийг будаа болгохоор байна. Нөгөөтэйгүүр металлургийн хэрэглээний нүүрс буюу coking coal-г цахилгаанаар орлуулах технологи хараахан нээгдээгүй байгаа. Нано технологи анхан шатны металлург руу нэвтэртэл ядаж зуун жилийг туулах нь дамжиггүй. Наана нь space mining л эрчимтэй түрээд ороод ирэхгүй л бол төмрийн хүдрээ хүн төрөлхтөн коксжуулах нүүрсээр л хайлуулсан хэвээр байх байх.  Энэ талаар одоохондоо бидэнд санаа зовох асуудал бараг алга.

5. Салбар доторхи өрсөлдөөн үнийг ямагт буулгадаг. Хэт өрсөлдөөн салбарыг бүүр нурааж сүйрүүлж орхих нь ч бий. Өрсөлдөөний тухай 12 онд Үнийг номхруулах өрсөлдүүлэх чадвар нийтлэлдээ бичсэнийг та сонирхвол уншина бизээ.
Явж явж манай Монголын нүүрсний салбарын хямрал бол утга учиргүй үнээр өрсөлдсөний л хямрал юм. Энержи ресурсын үнийг ЭТТ татан буулгаад, ЭТТ үнийг Ажнайн бага таван толгой бут зохиод нэг тиймэрхүү дош дошиндоо хувь хувиа хичээгчдийн үнэ хэлцгээн хоорондоо өрсөлдсөөр бүгдээрээ хамтдаа гадны зууш болчихдог болсоноос нүүрсээ хичнээн ачуулаад ч ашиг орлого нь өсөхөө байсан байдал олон жил үргэлжилснийг бүгд харлаа. Рокфеллерийн Стандарт Ойл Траст шиг гадагшаа нэг үнэ хэлж худалдан авагчаасаа бүгд ашгаа салгаж чадах эв нэгдэл Монголчуудад байдаггүй. Энүүн дээр нь хужаа чээнжүүд тувт тоглочихно.  Энэ олон нүүрсний хурал хуй хийж байхдаа яаж гадагшаах үнээ нэгдмэл болгох талаар олигтой ярихгүй, дэмий л баахан глобал юм ярьж хоржоонтой илтгэлээр хоосон лоозогносоор тарцгаана.  Гадагшаах үнээ нэгдмэл байлгах нь төрийн оролцоогүйгээр бас л боломжгүй асуудал.

Манай нүүрсчидийн байдал ийм л байна. Эдийн засгийн онолын эсрэг яваад амжилт олохгүй нь тодорхой байхад бүх бүтэлгүйтлийнхээ бурууг дэмий л Жэнкод тохон шаагилдсан хэвээрээ. Саяхан болж өнгөрсөн Hotel Mongolia чуулганаараа төрийн тэргүүнээ нэр цохож балбаагүй ч буруугаа түүнд тохох уур амьсгал нь хэв хэвээрээ л байна лээ. Гоё гоё үгтэй сүр сүр илтгэлүүдэд нь төмөр замын хэрүүл хар мянгаараа дурьдагдсан.
Гэтэл нөгөө ад үзээд байсан Жэнко нь молоконых нь лаазыг нөгөө талд нь цоолж өгч явах ч шиг.

Жэнко нэгэнтээ Оджаргалыг төрөө дагаж намир гэж билээ. Би ч инээд хүрч байснаа нуух юун. Гэтэл тийм цаг ирдэг л юм байна. Очиж очиж Жэнког шүү. Шинэ ерөнхийлөгчийн сүүлийн 3 долоо хоногт хийсэн нүүдэл Монголын нүүрсний салбарыг өөд нь татах цоо шинэ боломжийг нээгээд хаячихлаа. Нүүрсний шинэ зах зээлийг нээснээр хятадын үнэ дэлхийн үнэнд ойртох боломж хүчээр нээгдэнэ. Мэдээж ихэнх нүүрс хятад руу урьдын адил зарагдах нь ойлгомжтой ч хятадын талын монополь бяр чадлыг дуусгавар болгоход Жэнкогийн хойд маршрут онцгой чухал үүрэгтэй.

Самбогийн дэлхийн аварга ерөнхийлөгч маань жудоч Путин ерөнхийлөгчтэй ярилцаад жудогийн эх орон Япон руу нүүрс зарах тохироог Абэтай сууж байгаад хийчих шиг боллоо. Гурван улсын тэргүүн зэрэгцэж сууж байгаа жудо үзэх зуураа Монголыг сэргээх тохироо хийчихлээ гэж би харж байна.  Энэ тохироог зөвхөн Батлага ерөнхийлөгчийн харизмагаас болоод хийчихлээ гэвэл тэрэн шиг гэнэн эндүүрэл байхгүй. Мэдээж хувь хүний, хувийн харилцааны нөлөө нь асар их. Ядаж л Эби шиг ялалтын параданд уригдчаад африкчуудын дунд мурчийж суухааргүй нь тодорхой харагдаж байна лээ. Гэвч олон юмны цаана геополитикийн сонирхолууд л байгаа. Харин зөв цагтаа, зөв газраа, зөв хүмүүстэйгээ, зөв хэлээр нь ярьсан нь бол Батлага ерөнхийлөгчийн гавъяа гавъяа. Өөр ерөнхийлөгчтэй байсан бол ийм гоё боломжийг зүгээр л алдчих байлаа.

Дэлхийн 1-р дайн колонийг дахин хуваахын төлөө болсон бол 2-р дайн энергетикийн эх үүсвэрийн нөөцийн төлөө дайн байсан юм. Өнөөдөр албан ёсоор зарлаагүй л байгаа болохоос яг ид өрнөж байгаа 3-р дайн бол зах зээлээ булаалдсан энергетикийн түүхий эд олборлогчдын дайн болоод байна.  Арабын ертөнц нефтийн хэт олборлолт, зах зээлийн түрэмгий борлуулалтаасаа болж гадны нөлөөгөөр хоорондоо иргэний, шашны урсгал хоорондын дайны галд олон жил сүйрч байна.

Украин бол зүгээр л Газпром, Америкийн занарын хийн корпорацуудын Европын зах зээлийг булаалдсан өрсөлдөөний хөлд үрэгдчихлээ. Монголоор оросын хийн хоолой дайраагүй нь бас л тэнгэрийн аврал байж.  Халхын заяа ихээ гэж нээрээ л үнэн юм. Базарваань.
Украины хямрал, Крымын асуудлаас үүдэн оросуудад нефть хийн шинэ том зах зээл олох хэрэг гарсан. Мэдээж Хятадаас өөр хэн байхав. Тэднийг ялалтын параддаа залж, Монголыг тойруулан хийн хоолой татаж эхэлсэн ч нөгөөдүүл нь бас л Америктай занарын хийн маш том гэрээ байгуулж орхив. Дагаварт нь 100 Боинг онгоц хямд авахаар боллоо. Хятадууд Орос Америкийн өрсөлдөөн дундаас үнийг нь хямдруулах хонжоо хайж байсан нь ил болж Путиныг гонсойлгосон ч тэр үүнээ ил гаргахгүй байж байгаад сая Владивостокын уулзалтан дээр ил болгов. Хятадын Монголоос авдаг нүүрсний үнийг өсгөх замыг Монголчуудад нээж өгсөнөөр хятадуудыг сандралд орууллаа.

Япон бол Хятадтай далайн арал, хад булаалдсан газар нутгийн маргаантай, хэзээ ч сэдэрч болох жижиг боловч зэвсэгт мөргөлдөөний ирмэгт шахуу байгаа.  Загасчдын завийг нь саяхан буудаж ч байсан байх. Энэ байдал Японыг нүүрсний шинэ нийлүүлэгч хайх эрэлд гаргасан гэхэд хилсдэхгүй. Яг Монголыг хайж хүлээж байсан гэх нь ч бас юу юм, тэхдээ л японы стратегчид нэг л шийдсэн бол шийдсэнээ л хийнэ. Солонгосын хойгийн хурцадмал байдлыг далимдуулан үндсэн хуулиндаа өөрчлөлт оруулж, цэрэг зэвсгээ хүчирхэгжүүлэх боломжоо ч нээж авах санаа байгаа юм байна лээ Япончуудад. Японы энэ амбицаас Хойд Солонгос гэхээсээ илүү Хятад хамгийн ихээр болгоомжилж айж байна. Япон бүх зэвсгээ Америкаас импортлоод байхгүй нь мэдээж тул голдуу өөрсдөө л хийнэ. Нүүрс ч үгүй, төмрийн хүдэр ч үгүй арлын Япон сөргөлдөгч Хятадаараа дайруулж хүнд үйлдвэрийнхээ хэрэгцээний нүүрс, хүдэр авах нь юу л бол. Цаадуул нь ч нутгаараа дамжуулан гаргах нь ч бас юу л бол. Цэвэр өнөөгийн хамгийн хурцадмал байгаа цэрэг стратегийн энэ соображение-с харахад л манай нүүрсчдийн хамгийн дөт гээд байгаа хятадын боомтоор японы зах зээлд гарах мөрөөдөл нь бараг л лөөлөө юм билээ. Хятадтай гэнэтийн нялуун харьцаанаасаа салж, бодит байдалдаа эргэн ирсэн Оросуудад ч бас өөрийн гэсэн ашиг сонирхол манай нүүрс, хүдэрийн тээвэрлэлтээс үүсэх нь гарцаагүй. Японтой газар нутгийн маргаантай ч худалдааны харьцаагаа хэвийн болгох сонирхол Орост үлэмж их. Орост тавьсан барууны хоригийг тойрч болох бүх л худалдаа, эдийн засгийн харилцааг эрэлхийлж байгаа, маш чих зөөлөн үе нь яг одоо таарч байгаа нь бас аз ч гэмээр. Тиймээс ч Оросууд өмнө нь олон асуудал дээр гэдийн цахдаж, хүнд суртал гарган үл ойшоож байсан гэрээ хэлэлцээрүүд дээрээ хаа сайгүй буулт хийж, бизнесүүдээ хөдөлгөөнд оруулахыг илт сонирхох болсон. Түүний нэг нь саяхан Зам тээврийн дэд сайдын үзэглэсэн төмөр замын тарифын гэрээ.  Энэ гэрээг зүгээр нэг бие төлөөлөгч гүйж очоод оросуудыг найраад зуруулчихдаг ч юм биш. Нөхцөл байдал нь өнөөдөр бүрдээд байгаа учраас л зурагдаж байгаа хэрэг юм байгаан.

Аэрофлотын мэдэлд байдаг транс сибирийн маршрутыг Монголд бүртгэлтэй бүх онгоц (заавал ганцхан МИАТ ч гэхгүйгээр) ашиглах боломж гуйвал Путин гуай нэг их унжихгүй өгч л орхихоор харагдаад байна даа. Батлага ерөнхийлөгч нэг боломжоороо энэ тухай шип хийчихвэл бидэнд түлш асар ихээр хэмнэх боломж нээчих л юм байгаан.  Алсдаа Европ руу монгол махаа, монгол архиа, монгол ноолуураа ачааны онгоцоор аль болох ихээр ачиж байгаад зөөхөд түлш хэмнэж даац нэмэгдүүлэх энэ тохироо л хэрэг болно.

Оросууд Кузбасс, Донбасс гэсэн том том бассейнуудаас  олон жил нүүрс экспортлож байна. Ази Европ даяар шүү бараг л. Төмөр замаар, усан тээврээр. Гэлээ гээд үнэ өртөг нь талийгаад сүйд болсон юм алга. Economies of scale буюу далайц их байх тусам нэгжийн өртөг буурдаг эффектээр үнэ нь харин ч өрсөлдөх чадвартай болоод байх. Монголтой ойр байх Кузбассаас л хамгийн ойр байх номхон далайн боомтод хүргэх зай нь л 5500 километр гэжуага.

Оросууд Монголын тээвэрлэлтийг дэмжих бас нэг шалтгаан нь манай хилийн цаахна Могойн уурхайн үргэлжлэл болох Тувагийн нутагт илэрсэн асар их нүүрсний нөөцтэй орд юм. Энэ боломж оросуудыг бидэнтэй хамтарч нүүрсний бизнес хийх хувилбар руу шахаж байгаа. Монголын төмөр замд Оросын оруулах хөрөнгө оруулалтын үлэмж хэсэг нь ч Хөвсгөл рүү төмөр зам тавихад зарцуулагдах байх. Бид яаж ч эсэргүүцээд тэр өнгөрсөн. Далайдаа хал бал багатайхан байлгах, фосфоритийн олборлолтыг хориглох хууль гаргахыг шаардах л үлдсэн бидний хувьд.

Тувагаас тайгын уулан дундуураа төмөр зам татсанаас Монголын хил рүү 100 км цагаан газраар төмөр зам тавьж Монголын төмөр замд залгаад Монголоор дамжуулан дорнод сибирийн төмөр замдаа хүргэсэн нь эдийн засгийн хувьд оросуудад хамаагүй ашигтай тусах тооцоо байдаг юм билээ. Монголын 30 тэвш, тувагийн 30 тэвштэй цуваа Владивосток руу явуулаад байхад Оросууд дургүйцнэ гэж үү. Бараг үнэ өртөг ярихгүй багцаар нь тохирчих боломж харагдаад л байгаам даа эндээс.

Ингээд хараад байхаар тэнэг хүн тэхий дундуур гэгчээр Жэнкогийн зөв болж л таараад байгаан. Бид хувь хүнийхээ нэг нэгэндээ ханддаг таагүй хандлагаар бодит байдалд хандах хэрэггүй юм. Зөв хувилбар дээр хамтран ажиллаж харилцан дэмжиж байж л хамтдаа хожно. Тэгээд ч хил дамнасан бүх бизнесийг төрийн оролцоо дэмжлэгээр л хийдэг. Нефтийн бүх бизнес дэлхий даяар төрийн оролцоотой хийгдэж байна. Зарим үед нефтийн бизнест цэрэг дайны хүч ч их хэрэглэх боллоо. Нүүрсний бизнесийг ч улс төрийн дэмжлэгээр л хийдэг. Америк ч Орос ч Австрали ч тэгэж байна. Ялангуяа манайх шиг жижиг улсын хувьд нүүрсний бизнесүүд нь төрөө даган намирч хийх цаг болсон байна шүү. Ингэвэл ядаж л нэг нэгээрээ цаад талдаа хуниулаад монжуулаад байхгүй болцгооно. Үндсэн хуульд заасан үндэсний баялагийг за гроша ачуулаад суух нь ч угаасаа буруу.  Үнэд оруулж чадахгүй бол үүцийг задалж зарах гээд байх ч хэрэггүй. Дараа үедээ үлдээ тэрэндор.

Төрийг тэргүүлж байгаа ерөнхийлөгчийн зүгээс ч бас бизнесүүдтэйгээ харилцан ойлголцож бизнесийн орчныг нь таатай болгож урам зориг нэмэх хэрэгтэй санагдаад байгаан. Алин бүүр Оджаргалыг тогшихов дээ. Татвар төлчих гээд л зүтгээд байхад нь. Хамгийн томыг нь тогшоод унахлээр жижгүүд нь бүүр ч каалдан жижигрээд хөдөлж чадахаа, хамгийн гол нь сэтгэж чадахаа байгаад байна. Монголын хэдэн бизнесүүд сүүлийн 4-5 жил юм юмнаас айж бэмбэгнэсээр сэтгэхүйдээ юмтай хүн шиг байнга цочин дальдчин явах боллоо. Тэдэндээ эрх чөлөөг нь өг л дөө. Хүн шиг байлгаад үз.

Элбэгдорж ерөнхийлөгчийн алдааг бүү давт гэж хэлмээр санагддаг. Элбэгдоржийн алдаа бол эрх чөлөөний мэдрэмжгүй буруу хүмүүст төрийн хуулийн том эрх мэдлүүдийг атгуулж тэднээрээ бизнесийн орчиныг сүйтгүүлэн дураар нь тавьсан явдал юм. Элбэгдорж ийм алхам хийснээрээ Монголыг захирч ч чадсангүй, нэгтгэж бүүр ч чадсангүй. Харин олсон хамаг эерэг legacy, улс төрийн бүх капиталаа пад хараар будаад л буусан. Дараагийн хүн нь Элбэгдорж шиг загнавал Монголчууд удаан тэсэхгүй. Тэдэнд Элбэгдоржийн 3-р term хэрэггүй. Таалагдахгүй бол 21 онд хөмрөөд л хаяна.

Өнөөдөр АТГ-д дуудагдаагүй захирал, ямар нэгэн цагдаа прокурорт байцаагдан шалгагдаагүй бизнесмэн олоход хэцүү болсон байна.  Хуулийнхантай хуйвалдсан луйварчдад хөрөнгөө, бизнесээ дээрэмдүүлсэн үндэсний бизнесмэнүүд шоронгоор, цагдаа сэргийлэхийн корридороор дүүрлээ. Гадны хөрөнгө оруулагчид нэмж орж ирэх нь битгий хэл яавал Hotel Mongolia-гаас эвтэйхэн checkout хийчих вэ гэж шаналдаг боллоо. Арай л биш үү.

Тэр хүний эрхийн дайснууд болох А.Гансүх, З.Энхболд нарыг хууль хяналт, прокурор мрокурорт тавих бодол байгаа бол түүнээ даруйхан орхиорой.  Хүний эрхийн суурийн суурь болсон үг хэлэх эрх чөлөө, өөр санаа бодолтой байхыг тэвчиж чаддагүй тийм хүмүүст бусдын хувь заяаг шийдэх эрх олгоно гэж ямар балдууш нь байдгийн. Тэдэнд ордонд орж гарах пропуск олгуулсан нь их юм шд уг нь. Тэд прокурорт очвол өмнөхөөс ч долоон дор байдал үүсгэнэ шүү. Нэг томилогдчихвол хэнд ч хянагдахгүй. Арай гэж Японтой наймаа тохирчихоод японы хөрөнгө оруулагчийг юу яасан гэж яригддаг (Баабарын хэлснээр) хүнд хуулийн илд атгуулчихвал хамтрагч нь юу гэж ойлгохов. Ерөнхийлөгч дараа нь 1000 гавъяа байгуулаад ч нэмэргүй болно. Legacy нь шууд л будаа. Хүмүүс зодуулсанаа л санахаас үнсүүлсэнээ санадаггүй юм. ПиАрчдаа ч бас хэмжээг нь зааж өг. Сонгуулийн 2 сард тэднийг зайтай, дуугүй байлгасанаар нэр дэвшигчийн нэр хүнд намын нөхдийнхөө дунд эрчимтэй өсөж, мартагдсан эвлэрэл үүсэж улмаар ялалт байгуулсан нь худлаа юу.

Эртхэн зарим гайтай дагуулаа номонд нь байлгаж байсан бол Сайханбилэгийн оронд ерөнхий сайд болох боломж ч Жэнкод байсан. Фракцаасаа авах гарын үсэг сох дутаад 7 гишүүнтэй Алтангадас, МҮДН фракцуудад тэр местийн төлөө өрсөлдөх эрхээ алдсан алдаагаа олон давтах хэрэггүй юм. 14 онд намайг хорьсоноос болж хамгийн олон 9 гишүүнтэй МоАХ фракцаас хүний эрхийн мэдрэмжтэй 3 гишүүн дэмжиж гарын үсэг зураагүй шүү дээ. Иймд 21 оны сонгуулиа бодож байвал зөв хүмүүсийг олж тэр хууль хяналтынхаа толгойд тавиасай гэж хэлмээр байна. Барууны том сургуулиудад төгссөн,  хүний эрхийн асар өндөр мэдрэмжтэй хуульчид Монголд олон болж байна. Тэднээсээ хуулийн байгууллагуудын толгойд тавь л даа. Өндөр боловсролтой сайн хуульчдыг эмэгтэй гэж бүү гол. Харин ч эмэгтэйчүүд ашиг сонирхлын зөрчилд өртөж, айл хэсэн золгууд хийгээд явахгүй. Зарчим дээр нэг зогсвол таг зогсох чадвар эмэгтэйчүүдэд эрчүүдээс илүү байдаг юм.

Ард түмэн, бизнесүүд ерөнхийлөгчөөсөө биднийгээ бага зодож ташуурдаарай л гэж хүсч байгаа.  Тэд өнгөрсөн жилүүдийн төрийн хүчирхийлэлээс үнэхээр туйлдаж залхсан шүү. Ерөнхийлөгч та ард түмний эцэг шиг байвал ард олон ард түмэн шиг нэгдэн хүрээлж чадна. Ялгаварлан хандвал ард түмэн дундуураа тас хуваагдана. Хэнд ч илүү, хэнд нь ч дутуу бүү ханд л даа. Өөр ерөнхийлөгч байж зөв легаси үлдээх боломж бол байна.  Монгол улсын хөгжлийн олдож байгаа, энэ боломжийг ерөнхийлөгч нь өөрөө бүү үргээгээсэй. Ерөнхийлөгч нь ийм байж чадвал ард олон бид төрөө дагаж намирсан ч яахав.

美国探索频道 毛泽东纪录片全彩色影像 引用大量中情局绝版视频资料

内蒙古蒙族牧民因草场纠纷常年上访无果

点击这里收听   内蒙古自治区两位蒙族牧民因草场纠纷失去放牧生计。她们多年上访不但没有结果，反而被警方多次行政拘留，并被官员取消了低保待遇。近期，她们再度致函自治区主席及主要官员，要求解决他们的困境。

内蒙乌拉特中旗新忽热苏木希热嘎查的牧民德力格尔其其格9月7日对自由亚洲电台披露，她的近三千亩草场被非法侵占多年，因上访投诉，遭到村干部报复，甚至连低保待遇也被取消。

德力格尔其其格通过维权人士新娜对记者说：

“我的草场被干部弄虚作假多年，一直都不到解决。呼市、北京都去过（上访）。被抓过两次，第一次被关了5天，第二次被关15天。在看守所我吃冷馒头，喝冷水，得了一身病”。

今年57岁的德力格尔其其格说，她因家庭困难又突遭不测急需用钱，十多年前，把2796亩草场转租给了外村人，租期五年。但是转租者乌拉伪造合同，把租期变更为26年，还通过关系请草场管理部门盖章同意，将她家的草场变为己有；同时侵占她的近3000亩草场禁牧补贴款。德力格尔其其格就此指责干部以权谋私，协助他人侵吞草场，结果连低保也被取消。


另一位家住额前旗昂素镇毛盖图嘎查的牧民沙仁高娃对本台记者投诉，她家三千多亩草场被人非法流转，其住房也被承包人强行拆除，因为没有社保及低保福利，又无草场补贴，生活陷入困境。已经61岁的沙仁高娃对记者说，她曾多次向旗政府相关部门投诉，但不获理睬。

本台记者就此致电昂素镇政府办公室查证，但无人接听。

蒙古族维权领袖哈达对记者表示，内蒙古纪委正在加大反腐力度，但是失去土地及草场的牧民所进行的维权活动，却毫无进展：

“反而被打压的情况愈来愈严重，特别是最近借所谓十九大召开前，（当局）维稳任务，愈加严厉。被抓、被关，被判刑的牧民愈来愈多”。（记者：乔龙 责编：石山/嘉華 网编：瑞哲）

游牧竟变成养猪！蒙古人遭中国「文化种族灭绝」

国际人权协会九月七号在法兰克福举行题为“中国会是民主国家的伙伴吗？”新闻发布会。蒙维藏汉四个族群流亡欧洲的主要负责人介绍了中国的具体人权及社会状况。

总部设在法兰克福的国际人权协会，成立于一九七二年，目前已在三十五个国家设有分会，是德国及欧洲最有影响的几个世界性的人权组织之一。九月七号中午，该协会在法兰克福总部举行了一个大型的有关中国问题的新闻发布会，题目是“中国会是民主国家的伙伴吗？”。流亡海外的来自内蒙古地区的蒙古人的统一组织，南蒙古世界大会主席席海明先生应邀参加了这个新闻发布会。记者七号晚上采访了席海明先生。

关于这个发布会，席海明先生介绍说，“这个新闻发布会参加讨论发言的有几个人，一个是西藏人的代表诺布，另外一个是法轮功欧洲大法协会的负责人周蕾，一个是多里坤，世界维吾尔人代表大会秘书长，还有就是我，代表蒙古人。主持人是人权协会现在的主席莱森亭，会上还有几位在中国受到迫害的基督教教会的成员。”

席海明先生说，针对发布会的题目，四个族群的代表从不同方面向德国媒体及德国社会介绍了，中国政府在国内和国际事物上只看权力和利益，无视人权和其它民族及国家存在的做法。他说，“我主要说的是，我们蒙古人是游牧民族，这个是举世皆知的。我们放牧了几千年的牛羊，草原、天、地和人非常和谐，它是一种适合这种环境的生存和生活方式。共产党中国原来通过移民开荒，农业吞并牧业，现在更疯狂性地大量开矿，最后导致草原从根本上遭到破坏。最初还说要闭牧还草，现在则干脆赤裸裸进行禁牧。”

席海明先生指出，这种对别人生活方式的践踏一直在中国各地区肆意泛滥。对此他说，“更加让你屈辱的是，他不让蒙古人放牛放羊，最后却让蒙古人养猪、养驴。我们蒙古人有一个传统性的说法，五畜，马、骆驼、牛、绵羊和山羊和蒙古人的生活有紧密联系。这个猪和我们是没有关系的，因为猪它是和农业民族相联系的家畜，跟我们草原，跟我们蒙古人生活方式没有关系。还有驴，跟我们蒙古人也是没有关系的。”

为此，对于强迫蒙古人养猪、养驴问题，席海明先生进一步指出，“我自己是学历史的，在原始社会各民族和部落都有一种图腾崇拜，蒙古人是苍狼白鹿，和猪、驴是不沾边的。我认为这是对蒙古人在精神和文化上进行羞辱，我不知道他们是怎么想出来的这么个主意。马不让养了，牛不让放了，结果还要让蒙古人养驴、养猪。这真的是很奇怪的事情，究竟是共产党疯了，还是故意要把蒙古人逼疯？”（特约记者：天溢 责编：吴晶 网编：瑞哲）

蒙古国国家大呼拉尔解除额尔登巴特的总理职务

蒙古国国家大呼拉尔（议会）9月7日以多数票赞成的结果解除了总理额尔登巴特的职务，同时宣布解散政府。

国家大呼拉尔当天举行非例行全会。在进行是否赞成解除额尔登巴特总理职务的投票时，42名委员投了赞成票，31名委员投了反对票。

全会同时决定，在新政府组建前，额尔登巴特政府仍将继续工作。

8月23日，30名人民党国家大呼拉尔委员联名提议解除额尔登巴特的总理职务。他们在提议中说，额尔登巴特政府屡屡越权出台各种规定，严重触犯了国家法律，甚至挑战国家大呼拉尔的权威。

提议还说，在今年的蒙古国总统选举中，人民用选择民主党推选的总统候选人的方式表达了对政府工作的不满。人民党在2016年国家大呼拉尔选举中提出的竞选纲领实施缓慢，引起民众不满。

在去年6月29日举行的蒙古国国家大呼拉尔选举中，人民党以压倒性优势获得议会多数席位，获得议会76个席位中的65席。去年7月8日，蒙古国新一届国家大呼拉尔投票通过由人民党提名的额尔登巴特担任蒙古国总理。

额尔登巴特内阁是2016年7月至2017年9月执政的蒙古国内阁。

016年7月产生的16位内阁阁员为（未注明者均为2016年7月任命）：
总理：扎尔格勒图勒嘎·额尔登巴特 (Jargaltulga Erdenebat)（蒙古人民党）
副总理：乌赫那·呼尔勒苏赫 (Ukhnaa Khurelsukh)（蒙古人民党）
政府办公厅主任：扎米彦·孟赫巴特 (Jamiyan Munkhbat)（蒙古人民党）
自然环境和旅游部部长：杜拉木苏伦·奥云格日勒 (Dulamsuren Oyunkhorol)（蒙古人民党）
对外关系部部长：曾德·蒙赫奥尔吉勒 (Tsend Munkh-Orgil)（蒙古人民党）
财政部部长：巴图高科·乔伊吉勒苏伦 (Battogtokh Choijilsuren)（蒙古人民党）
法律内务部部长：桑达格·宾巴朝格特 (Sandag Byambatsogt)（蒙古人民党）
劳动和社会保障部部长：尼亚木泰希尔·诺木泰巴雅尔 (Nyamtaishir Nomtoibayar)（蒙古人民党）
国防部部长：巴达玛宁布·巴特额尔登 (Badmaanyambuu Bat-Erdene)（蒙古人民党）
建筑和城市建设部部长：贡布苏伦·蒙赫巴亚尔 (Gombosuren Munkhbayar)（蒙古人民党）
教育文化科学和体育部部长：扎米彦苏伦·巴特苏立 (Jamiyansuren Batsuuri)（蒙古人民党）
交通运输部部长：丹嘎·冈巴特 (Dangaa Ganbat)（蒙古人民党）
矿业和重工业部部长：策德布·达希道尔吉 (Tsedev Dashdorj)（蒙古人民党）
食品农牧业和轻工业部部长：普日布·色尔格楞 (Purev Sergelen)（蒙古人民党）
能源部部长：普日布扎布·冈呼 (Purevjav Gankhuu)（蒙古人民党）
健康部部长：阿尤希·朝格策策格 (Ayush Tsogtsetseg)（蒙古人民党）

蒙古之所以常取胜者，恃北方之马力

世界古代史上创造了最显赫战功的统治者，被公认为尊号“成吉思汗”的蒙古开国之主铁木真。他于1162年生于一个蒙古部落首领之家，少年时父亲遇害，从小看惯了周围各族、各部相互仇杀，在这种环境中只相信强者为尊。铁木真不识字，未读过兵书，却凭着长年战场杀伐和无数战争磨炼，总结出世人称奇的高超作战艺术。

金朝亡国之君哀宗曾叹道：“蒙古之所以常取胜者，恃北方之马力。”成吉思汗不仅将游牧民族的骑射能力发挥到极致，还掌握了中亚的攻城术和火器这种古代的“高科技”， 结果无论是野战或守垒，对手都无法抵御其铁骑。

铁木真约22岁时起兵，与兵力相同的外部落联盟交锋首战却打了败仗。这说明军事奇才不可能是天生。铁木真的可贵之处在于并非只识弯弓射大雕，而是满腹谋略。他利用矛盾，联合一部打另一部，用十几年时间统一了纵横数千里的蒙古高原。1206年，44岁的铁木真被尊称为“成吉思汗”，将过去分散且长期内讧的蒙古部落统一起来，集中起来的10万骑兵成为震撼世界的“上帝之鞭”。

古代最有战斗力的军队，其基本条件就是宋代兵家蒋百里所总结的——“生活条件与战斗条件一致”。蒙古先民的狩猎谋生与打仗一致，这个“马背上的民族”的儿童未学走路就先会骑马，为狩猎人人精练射箭，长年在草原上风餐露宿又培养出能吃苦耐劳的勇士，由此具备了古代世界最强的单兵素质。蒙古轻弓加上射手的超强臂力使其射程超过中原弓弩和欧洲硬弓，精准性也有过之。

成吉思汗征战时的另一个优势，就是草原上奔驰的蒙古马体质特别结实粗壮，远胜于农耕民族圈养的牲口。古代战争中，马的作用相当于机械化时代的飞机坦克，骑兵化等于工业时代的机械化。蒙古军通常一人配备三匹马，两匹轮流换乘而一匹载运给养，机动速度又为亚欧非洲的骑兵所远不能及。

有了这些优势，成吉思汗对付金朝、中亚和欧洲军队时就创造了拖疲对手再打的战术，同数量多且有重甲的对方骑兵交锋时，都不是硬打硬拼，而是接触后就与之反复周旋，待对手疲惫不堪时再突击。蒙军还故意以“围三缺一”的方式让对手逃跑，再高速追杀，这样就能以最小代价取得最多杀敌战果。

那些处于耕作与当兵相分离的国家，其军队因难以同蒙古军野战交锋，往往依靠城墙和水系固守。成吉思汗采纳了耶律楚材攻下城池不杀匠人的建议后，收容了大量汉、回等族的制艺能手并给予生活优待，随军制作营能造出有效的攻城器械，还建立起世界上最早的炮兵——“回回炮手军匠上万户府”。这支新兵种只能抛射石弹和燃烧物，却能摧毁高城坚垒。蒙古军还以重金收买海盗船商，不仅灭了退到海上的南宋小朝廷，还渡海攻击爪哇（如今的印尼）。

成吉思汗纵横北南宋无敌手后，又西征中亚，打败古俄罗斯并回兵灭西夏，其儿子、孙子继续对外征服，兵锋西至波兰、匈牙利和中东，向东南灭亡金朝和南宋并进入东南亚，所征服地域之广大，为世界古代战争史上亚历山大、恺撒和秦皇、汉武、唐宗都远不能企及。蒙古军西征打开了东西方文明交往的通道，让中国的火药技术传到了中东和欧洲。

成吉思汗的军队征服时进行过大规模攻略，影响力涉及大半个世界。后来成吉思汗部分接受了农业文明的统治方式， 对农耕区由尽屠改为招降，其孙辈灭宋时使江南经济民生多得到保全。

专访杨海英博士：共产实验的结果与未来道路的展望《没有墓碑的草原》访谈（之七）

点击这里收听节目

在以前的“心灵之旅”节目中报道了台湾八旗文化出版社出版的由刘英伯、刘燕子父女翻译、杨海英日文原作《没有墓碑的草原——内蒙古文化大革命大屠杀实录》中文译本。此前已经播出了六集相关报道。今天请继续收听本专题节目第七集。

本集内容是专访《没有墓碑的草原——内蒙古文化大革命大屠杀实录》日文原著者杨海英博士，谈草原文革，民族问题还是阶级问题？

杨海英博士是日本静冈大学教授，他是来自鄂尔多斯草原的蒙古族人，本名俄尼斯.朝格图。

《没有墓碑的草原》日文原作获日本纪实文学大奖“第十四届司马辽太郎奖”。

在本集节目中，杨海英博士谈到：

1.内蒙“文革”后处理闹剧：蒙族作家乌兰巴干被判刑 15年真相。

2.内蒙“文革”后对受害者案件处理情况与内地相同与不同。

3.内蒙“文革”后对加害者的处理隐蔽体制和党的问题、隐蔽民族问题。

4.乌兰夫在“文革”后升任国家副主席，允许他再回内蒙故乡只有两次。

5.我对在内蒙解决民族问题的看法。

6.乌兰夫“文革”倒台后，再无少数民族人在本自治区作“一把手”。

7.共产实验的结果与以“民主-人文-人权”道路解决民族问题的展望。

8.我对汉族朋友的希望和寄语。

内蒙古一家三口饥寒交迫艰难度日

点击这里收听报道  

近日，有内蒙古通辽市牧民用手机拍下同村贫困户包乌日根哲三兄弟的贫困状况，视频在网络上引发热议，网民还发起募捐活动。但当众人将善款送到三兄弟家时，发现他们的生存状况远比视频中更令人心痛。

扎鲁特旗乌力吉木仁苏木中乌呼锦嘎查村民巴格那近期拍摄一段，同村贫困户包乌日根哲一家三兄弟生活饥寒交迫、艰难度日的视频，在蒙古族民众之间相传。

该视频中，牧民包乌日根哲一家三兄弟住在不能遮风挡雨的土坯房中，屋内看不到一件像样的家具。老大包阿民萨其格，老三包奥拉均有轻度智障；老二包乌日根哲虽智力正常，但身患残疾却无钱医病。

今年4月，蒙古族热心人敖敦呼向网民筹得一笔两千多元的善款，亲自送到三兄弟手中。

她对自由亚洲电台记者说：“他们哥儿三个，兄弟两个人是没有房子住，政府也没有给（他们）盖房子。残疾男孩（包乌日根哲）他有一间破房子。 ‘十个全覆盖’没有给他们救济或者给他们盖房子”。

2014年1月13日，内蒙古自治区农牧区工作会议提出，计划利用3年时间实施农村牧区“十个全覆盖”工程，以提高公共服务水平。在农村牧区，官方承诺完成危房改造工程、安全饮水工程，及牧区养老医疗低保等社会保障工程。

蒙古族人称，包乌日根哲因多年前的一场车祸导致残疾。目前，下半身多处皮肤溃烂，需要整日卧床。虽然他有社保，但每月不足一千元要维持三兄弟的生计，根本无钱治病。

敖敦呼对记者说：“他们兄弟三人有一个兄弟得了病之后，花销太大了。现在他们哥三个吃喝都成问题。”。

另一位村民对记者说：“残疾人老二没出车祸前，也有媳妇，他出了车祸以后，他的媳妇也跑了，也没有人照顾。老大、老三现在也是睡土炕。‘十个全覆盖’没有到他们家”。

一位村民对记者说，包乌日根哲的病情愈来愈严重，可能要截肢。但手术费至少需要20万元人民币，由于政府不愿出钱，因此无力承担这笔费用：“老二的病情更严重了，说是要截肢。村里的干部、领导都不管，管的话不会这样。救他的话，做手术还需要一大笔钱，说是20万左右。他们那个家庭来说，从哪出（钱）？”

当地干部近期表示，愿意向老大包阿民萨其格和老三包奥拉提供低保。一位村民说：“老二残疾人有低保，老大、老三没有低保，村里说，政府的人跟他们说，身份证登记，现在给没给，不知道”。

本台记者截稿前得知，三兄弟的遭遇被曝光后，当地政府已为老大和老三提供每月700元的低保补助。该村村长额尔德对记者说：“低保是700块钱（每月），老大、老三都有”。

记者：三个人都有啊？

村长：都有，都有。

关注蒙古族农牧民生活环境的维权人士新娜表示，贫困户三兄弟的遭遇只是内蒙古地区贫困牧民家庭的一个缩影，各地都有类似情况。

俄蒙1000多名军人在戈壁沙漠参加“色楞格-2017”演习

俄罗斯卫星通讯社莫斯科9月2日电 俄罗斯东部军区新闻处发布消息表示，俄罗斯和蒙古国“色楞格-2017”联合军事演习在戈壁沙漠举行，1000多名军人和约200件作战及特种技术设备参加演习。

消息说：“色楞格-2017’联合军演首次在戈壁沙漠恶劣的气候条件下举行。驻扎在布里亚特共和国的俄罗斯东部军区的军人参演。参加演习的总共有1000多名军人和约200件作战及特种技术设备。”

蒙古国和俄罗斯军人联合举行了消灭假想恐怖分子的首次演练。

“色楞格-2017”是俄罗斯和蒙古国武装力量举行的第十次联合反恐演习。演习期间俄罗斯和蒙古国军人演练搜索、封锁和消灭假想武装队伍的行动。

约500名东部军区分队军人和100辆技术装备完成了从布里亚特向蒙古某训练场的转运，这里将举行俄蒙“色楞格河-2017”联合军演，接待方用马奶酒和蒙古奶酪欢迎俄军人。

此前据报道称，上周载有军人和技术装备的2辆军列从恰克图（布里亚特）开往蒙古参加“色楞格河”演习，该演习将首次在戈壁滩上举行。来自东部军区参加国际联演的有摩托化和坦克分队、迫击炮连、齐射火箭炮系统BM-21“冰雹”、“西尔卡”自行高射炮、喷火器排和侦察连。总共有近500军人和100辆技术装备前往蒙古。蒙古军队也将有近500人参加。

按照蒙古传统，在铁路站用奶酒和蒙古奶酪、敬献哈达欢迎俄军人。欢迎仪式后，分队卸载了战斗技术装备并完成了向蒙方预先准备好的野营地的行军。

“参加“色楞格-2017”演习的俄罗斯第一梯队军事装备和人员8月24日夜进入蒙古境内”。
俄方参加国际演习的有摩步和坦克分队、迫击炮连、自行火炮和BM-21“冰雹”多管火箭炮、“石勒喀河”自行高炮、喷火连和东部军区驻布里亚特摩步侦查连。
演习开幕式将于8月28日在蒙古境内戈壁沙漠训练场举行。大约有500名蒙古士兵参加此次演习。

“色楞格-2017”演习是东部军区参加的第十个联合演习。“色楞格“国际演习自2008年起每年举行，演习过程中俄、蒙两国军人演练搜查、封锁和消灭假想非法武装团伙的联合行动。

“俄罗斯方面将有东部军区布里亚特独立摩托化步兵部队的500名官兵参加军演，动用100余件各式武器装备。演习准备工作已经就绪，已举行考核选拔参与军演的军人，并与军区部队进行了实弹射击。”

据悉，参加国际军演的将包括俄东部军区的摩托化步兵部队（驾驶BMP-2步兵战车）、坦克部队（驾驶T-72B3坦克）、迫击炮连、BM-21“冰雹”多管火箭炮部队、火焰喷射器排和侦察连。

据报道，蒙古方面也会有500名军人参演。“色楞格-2017”联合军演将于8月26日至9月9日在蒙古境内戈壁沙漠的军事训练场举行。两国参演部队将在沙漠条件下消灭假想恐怖分子。

维斯塔斯获蒙古最大风电项目订单

丹麦维斯塔斯风力系统A/S在蒙古获得赛音山达风电场55兆瓦风机订单。这是蒙古国第三个风电项目，也是最大的风电项目。此订单彰显了维斯塔斯在发展中市场所获得的认可。

项目位于东戈壁省赛音山达市。25台 V110-2.0 MW 风机将以2.2兆瓦功率优化模式交付。订单包括供货和安装指导、为期15年的 AOM 4000 托管式运维服务以及基于大数据的 VestasOnline® Business 远程监控预警和预防、预测性服务。预计2018年上半年供货和调试。

ENGIE 蒙古首席执行官 Benoit Ribesse 说：“蒙古正面临工业化和城镇化所带来的严峻能源挑战……我们期待着与维斯塔斯合作，支持蒙古在环境保护和经济社会发展方面的努力。”

维斯塔斯亚太区总裁 Clive Turton 说，蒙古风资源丰富，市场发展迅速，竞争愈发激烈；中标蒙古最大风电项目反映出维斯塔斯的实力。

项目由全球领先能源公司 ENGIE、全球领先项目开发商 Ferrostaal、丹麦气候投资基金和蒙古企业家 Radnaabazar Davaanyam 共同建设和运营。欧洲投资银行和欧洲复兴开发银行提供长期金融支持。

2016年9月，维斯塔斯获得在蒙古市场的首个订单，为蒙古南部戈壁沙漠中的蒙古第二个风电项目提供25台 V110-2.0 MW 风机。此项目目前正处于安装调试阶段。

维斯塔斯，全称维斯塔斯风力系统A/S（英语：Vestas Wind Systems A/S），是一家集风力发电机设计、制造、销售、安装及服务为一体的丹麦公司，成立于1945年。到2013年为止，维斯塔斯为世界上最大的风机制造商，目前其工厂遍布于丹麦、德国、印度、意大利、罗马尼亚、英国、西班牙、瑞典、挪威、澳大利亚、中国和美国等60个国家安装了风力发电机，在全球雇佣超过15,000名员工。

是什么让蒙古国与伊朗靠拢

伊朗核设施

俄罗斯战略文化基金会网站8月24日发表弗拉季斯拉夫·古列维奇的文章《是什么让蒙古国与伊朗靠拢》称，蒙古国总统特使勒·普日布苏荣在8月初访问伊朗参加哈桑·鲁哈尼的宣誓就职仪式时，谴责美国对伊朗和俄罗斯实施的经济制裁。

　　蒙古国特使说：“我们不承认美国的制裁，不认为这是解决问题的好办法，并对此予以谴责。”他是在德黑兰与乌兰巴托签署深化外交关系宣言的背景下说这番话的。

　　要想明白这番话的意思，就必须回顾一下蒙伊关系的发展轨迹。

　　两国合作在2010年急剧升温，当时，德黑兰与蒙古国总统哈勒特马·巴特图勒嘎的马希姆佩克斯公司签署了供应羊肉的大合同。

　　作为全世界牲畜存栏量最大的国家（超过3500万头），蒙古国非常希望出口肉制品。该国另一项主要收入来源是铀（探明储量6.5万吨，未探明储量140万吨）等地下矿藏。从本世纪初开始落实民用核计划的德黑兰对这些资源感兴趣。2012年，时任蒙古国总统的查希亚·额勒贝格道尔吉成为第一位参观伊朗铀浓缩工厂的外国客人。

　　乌兰巴托基于“第三邻国”的理念与德黑兰建立关系。夹在中俄之间、没有出海口的蒙古国奉行平衡外交政策，在以中俄为优先的同时，也依靠美国、欧盟、韩国、印度、新加坡、泰国、日本、澳大利亚和土耳其等第三方力量。

　　蒙古国同时与这些国家开展合作，不分亲疏。“第三邻国”也不是某个固定伙伴，而是一个流动称呼。蒙古国的“第三邻国”可以是任何国家，只要与该国的合作有助于乌兰巴托奉行“多支点”政策。它唯一的条件是不参加反对中国和俄罗斯的联盟。

　　这令俄罗斯感到满意。蒙古国的国家安全战略巩固了其中立地位，其中写道：“我们将与俄罗斯和中国发展睦邻友好关系和广泛合作。”

　　同时，蒙古国不希望“第三邻国”的影响力过分增强，这与美国的追求恰恰相反。美国人的企图可能破坏蒙古国与外部世界现有的政治关系构架，打破稳定的力量平衡。

　　因此，乌兰巴托反对华盛顿向平壤施压，主动要求扮演化解美朝关系危机的中间人。蒙古国是为数不多与朝鲜保持关系的国家之一，并把后者视为“第三邻国”。

　　2013年，额勒贝格道尔吉在访问朝鲜期间，讨论了经济合作问题，包括经朝鲜港口向亚太国家出口资源的前景。

　　蒙古国的矿产出口取决于连接它与邻国的交通设施水平。2017年上半年，从蒙古国经中国运往朝鲜的煤炭数量同比增长300%，为蒙古国财政带来了12.8亿美元收入。乌兰巴托希望进一步扩大出口。

　　国际货币基金组织强烈建议乌兰巴托放弃以出口矿产为主的经济模式（占蒙古国出口的82%），以发展旅游业和农业为重。然而，这并不是关心蒙古国的经济繁荣，而是企图阻止其向伊朗出口铀和稀土金属。

　　令华盛顿不满的不仅是蒙古国对伊朗的出口，还有从伊朗的进口。2016年，德黑兰与乌兰巴托讨论了经中国向蒙古国提供5万至6万桶石油的问题。这笔交易对美国的两个对手——伊朗和中国都有利，绕过了西方对这些国家实施的制裁和限制。

　　美国对俄罗斯和伊朗的敌对政策可能在世界上催生新的敌对联盟，这将破坏蒙古国的“多支点”政策和“第三邻国”战略。

　　通过谴责美国的制裁，乌兰巴托试图把紧迫的国际问题放到谈判桌上，把战争的可能降到最低，以避免自己被迫倒向某一个邻国。

“满蒙一家”：清入关前“蒙古”如何进入“八旗”

当我们谈及清代八旗时，关于汉化或满洲化的争论往往占据了主要的篇幅，有意无意中将八旗的另一个重要组成部分——八旗蒙古置于一种尴尬的位置，正如这一群体在民国初年划分民族归属时的曾经遭遇的尴尬境遇一样。那么，蒙古人是何时开始流入后金（清）政权的？“满蒙一家”仅仅是指满蒙间频繁的联姻政策吗？入关前的八旗中有多少蒙古人？如今内蒙古境内分布的旗盟建制是否与八旗制度有关？就此种种疑问，爰作小文，以奉谈资。

从蒙古牛录到蒙古固山
明代辽东地区的女真（满洲）人与蒙古人间交流往来的频度与深度，特别是民间的贸易往来的程度，可能要远远超出世人的理解与认知。笔者曾在拙作《后金建立400周年︱明末女真各部为何相互厮杀》中提及，明代的辽东，围绕着开原、抚顺、宽奠这条边境线，曾经存在着一个由女真人、汉人、朝鲜人和蒙古人共同参与的初级市场。更何况如海西女真叶赫部的酋长本就出自土默特蒙古，地域与血缘上的亲缘性决定了海西女真内部存在一定数量的蒙古人，他们在一定时期内被称为“游牧蒙古”或“移营蒙古”。

努尔哈赤的崛起，无疑打破了这一地区多民族间长期存在的平衡体系，也因此引起了辽西蒙古科尔沁、扎鲁特、巴林、弘吉喇、巴岳特和乌齐叶忒等内喀尔喀诸部的注意与不安。其中，科尔沁部早在1593年便作为九部联军之一参与到古勒山之战中，内喀尔喀五部也多次与叶赫女真乃至明军联手，动则纠结“万余骑”与后金为敌。因此，部分蒙古人便以投诚、战俘或零散逃人的身份流入到后金。在确立与蒙古的同盟政策后，科尔沁与内喀尔喀五部的台吉、贝勒们纷纷内附，“归投”于努尔哈赤的帐下。对此，明人在《三朝辽事实录》中有着明确的记载：“虏（蒙古）自十方寺等处投入奴（女真）寨，至则纳之。今虏过辽沈者投辽沈，而近开、铁者犹投奴寨。”

最初融入女真（满洲）社会的普通蒙古人，凭借自身的才华，一面以巴克什的身份承担起最初的文官职能，一面随军征战尽显勇武之力，如武讷格、阿机拜、甘笃、托克托尔、鄂本兑、和济格尔、阿赖等人，均在历史留有浓墨重彩的一笔。随着归附人数的增加，后金政权自天命六年（1621年）起，陆续将蒙古壮丁编为独立的牛录（或半个牛录），到天命、天聪之交，每旗增设为五个蒙古牛录（即一甲喇），平时隶属于本旗旗主贝勒管辖，战时独立集结成队参与战斗。追溯起来，这40个蒙古牛录应当算作是蒙古旗分最早的雏形。

天聪三年（1629年）前后，40个蒙古牛录被分为左右翼二旗（即“旧蒙古固山”）并设有两名固山额真，其中左翼固山额真为巴克什武讷格，右翼固山额真为鄂本兑。

有多少蒙古人成了旗人？
公元1634年，随着察哈尔蒙古林丹汗的病逝，天聪汗皇太极终于取得了对漠南蒙古的统治权。天聪九年（1635年）正月，以察哈尔蒙古降众壮丁3126人分别编入八旗；二月，又编审出内外喀喇沁蒙古壮丁共16953名，其中9123名外喀喇沁蒙古壮丁被编入“外藩蒙古三旗”（即喀喇沁旗、土默特右翼旗、土默特左翼旗），余下的7830名壮丁则“俱令旧蒙古固山管辖”。但几乎就在同时，旧蒙古固山的两位固山额真鄂本兑（天聪九年正月）和武讷格（天聪九年二月）相继病逝，如何驾驭人数众多的“新附蒙古”也就成为皇太极的当务之急。
相对于察哈尔蒙古和内外喀喇沁蒙古而言，旧蒙古固山辖下的蒙古人归附较早，已经适应了八旗的组织纪律和战术习惯，因此把他们从八旗中析出、充实到新附蒙古人之中，能起到制约、规范乃至促进其融入后金（清）的作用。也许正是基于这样的考量，皇太极决定将分布于八旗内的40个蒙古牛录析出，与新附蒙古“相合”，扩编为八旗蒙古，如按照天聪年间每牛录150人计，则具体丁额情况如下：

根据上表累计，天聪九年八旗蒙古正式编立时，共有蒙古兵丁16956人。清人魏源在《圣武记•附录》卷11中称：“天聪九年又分蒙古为八旗，兵万六千八百四十”，虽然不知其所列数据的依据，但大约应该可作一观。如果按照传统上一户五人的习惯进行计算，则八旗蒙古体系内所涵盖的蒙古人口数应该在8.5万人左右，即便考虑到有可能存在部分一户出二丁乃至三丁的情形，这个数字也应该在5万上下。将如此庞大的蒙古人口通过八旗的形式容纳进自己的社会体制中来，可见“满蒙一家”真心不是一句停留在嘴上的政治口号。

是满洲，还是蒙古？
值得一提的是，八旗蒙古的编立并没有将后金政权内所有的蒙古牛录全部纳入其中，仍有数目可观的蒙古牛录留在了满洲旗分内。查《八旗通志初集•旗分志》可知，八旗满洲内共有“国初以蒙古人丁编立的牛录”18个，即：
镶黄旗   第二参领 第十六佐领
第三参领 第五佐领
第四参领 第十佐领、第十二佐领
正黄旗   第四参领 第十八佐领
第五参领 第十三佐领
正白旗   第五参领 第三佐领、第十五佐领
正红旗   第三参领 第十一佐领
镶白旗   第一参领 第四佐领
第五参领 第八佐领
镶红旗   第四参领 第九佐领
正蓝旗   第一参领 第一佐领、第十二佐领、第十三佐领
第二参领 第十四佐领
镶蓝旗   第二参领 第十七佐领
第三参领 第九佐领

以上18个牛录主要是由天命七年（1622年）跟随兀鲁特部明安等“十七贝勒并喀尔喀等部台吉共率所属军民三千余户并牲畜归附”之人编立而成。来归伊始，努尔哈赤曾“别立乌鲁特蒙古一旗”，不过又在天聪六年（1632年）因“所行违背”被取消建制，改为“令随各旗贝勒行走，所属人员拨与武讷格、鄂本兑旗下管理”，即将兀鲁特贝勒分散编入与本人结亲的满洲贝勒旗分，而将其所属之牛录拨入蒙古左右翼二旗统一管理。至天聪九年编立八旗蒙古时，这些一度被“拨出”的蒙古牛录并没有被一体编入八旗蒙古旗分，而是恢复了原来的领属关系，跟随各自的兀鲁特贝勒留在了八旗满洲。

被误认为是科尔沁蒙古人的孝静成皇后博尔济吉特氏，实为留在满洲旗分内的蒙古人，本隶属于正蓝旗满洲，后被抬入镶黄旗满洲。

我们似乎可以这样理解，最早归附满洲的科尔沁及内喀尔喀五部蒙古贵族及其属人，因长期与满洲贵族保持着联姻的亲缘关系而被列入八旗满洲的序列之内，当然，保留满洲旗分对于他们来说是一种殊荣，但同时也隐含着统治者对他们的防范之心。天聪年间陆续归附的蒙古部落则被与“政治合格、军事过硬”的蒙古固山整编为八旗蒙古，与八旗满洲、八旗汉军一起承担起有清一代“国家根本”的支撑作用，以武力缔造并一度维系着一个幅员辽阔的政权。
八旗制度内的蒙古子弟们与满洲旗人和汉军旗人一样，居于京师又辗转驻防于各地。在严整而漫长的“旗制社会”影响下，他们一方面渐渐融入到旗人之中，一方面又与游牧的蒙古社会产生了语言和文化上的差距，因此在新中国建立之后，八旗中的蒙古后裔在上报民族成分情况时，有一部分报了蒙古族，却而也有相当一部分报为满族，还有一小部分报为汉族。这是不容置疑的客观实际，也是民族融合与形成的必然。

相对于八旗满洲旗分内的蒙古子弟和八旗蒙古而言，真正传承着蒙古文化的主体乃是蒙古札萨克体系下的蒙古人。

蒙古札萨克与八旗蒙古
有清一代，施行于蒙古地区的札萨克制度同样也起始于天聪九年（1635年），即前文提到的“外藩蒙古三旗”设立之时。外藩蒙古三旗设立后的第二年，正式登基为大清皇帝的皇太极命内弘文院大学士希福与蒙古衙门承政尼堪、都察院承政阿什达尔汗前往察哈尔、喀尔喀、科尔沁等处“清查户口，编牛录，审问罪犯，颁布法律”，将外藩蒙古旗增至13个，即喀喇沁一旗、土默特三旗、科尔沁五旗、敖汉一旗、阿鲁科尔沁一旗、翁牛特一旗、四子部落一旗。并规定每50户为一牛录，其佐领蒙语称为“苏木”，牛录以上即旗，旗长仍为部落酋长担任，蒙语称“札萨克”，这也是现在蒙古旗盟制度的肇端。

银质满、蒙双文“翁牛特左翼札萨克印”
需要强调的是，蒙古札萨克与八旗蒙古并不存在统属关系，而且彼此间也存在着本质上的区别。

首先，札萨克作为一个行政组织，虽然被冠以“旗”的称呼，但并没有打乱蒙古部落旧有的组织形式，旗长仍有贵族世袭，因此人数也多寡不一、不相一致。而八旗蒙古的机构设置和人员配备则完全遵照八旗制度的要求，每牛录在150人上下，固山额真、梅勒章京、甲喇章京、牛录额真等员也均由朝廷统一任命。其次，蒙古札萨克是行政机构，设置在部落旧有的驻牧地，保持着传统的游牧生活、生产状态，而八旗蒙古则完全集中内迁，与八旗满洲一样承担生产和军事职责。此外，就隶属关系而言，札萨克分隶属于蒙古衙门（即理藩院），而八旗蒙古则隶属于相同旗色之旗主贝勒。

蒙古游牧图 - 乌云毕力格等

“草原是传播语言的工具”

　　草原对于交通的开发和拓展有着非常重要的意义。

　　英国历史学家汤因比曾在《历史研究》中发表有关海洋与草原的论说。他指出：海洋和草原是传播语言的工具。古希腊航海家们曾一度把希腊语变成地中海沿岸地区的流行语。马来亚的勇敢航海家们把他们的马来语传播到西起马达加斯加东至菲律宾的广大地区。在太平洋上，从斐济群岛到复活节岛、从新西兰到夏威夷，几乎到处都使用一样的波利尼西亚语——虽然当下，离波利尼西亚人的独木舟在临近这些岛屿的广大洋面上定期航行，已过去许多世代了。此外，由于“英国人统治了海洋”，近年来英语就变成了世界流行语。

　　

汤因比还说：“在草原的周围，也有着同样的语言现象”，“由于草原游牧民族的传布，今天还存在四种这样的语言：柏柏尔语、阿拉伯语、土耳其语和印欧语”。这几种语言的分布，都与草原交通有着密切的联系。

　　回顾古代对外交往历史，不难发现，草原通路的确起到了汤因比所说的语言散布及文化传播等作用。丝绸贸易经过草原地区，西域诸族以及匈奴、乌孙等草原民族对丝路贸易表现出积极的态度，他们的消费需求、赢利愿望以及商业经验，共同推进了“丝绸之路”的繁荣。汉代各民族，共同成就了史称“丝绸之路”的东西方交通与文化通路。

　　数以千计的蒙古语地名得以保存

　　草原民族表现出的超强的交通能力，决定了他们在交通与军事史上的地位。可惜，草原道路的历史遗存难以长久保留。《史记》卷一一一《卫将军骠骑列传》记载，张骞因为“知善水草处”，曾经为卫青的远征部队“导军”。然而，决定草原交通线路的“善水草处”，常会发生生态条件变迁，令古代草原交通的具体走向难以为后人知晓。

　　值得注意的是，一些考古发现证明，有关草原交通的重要信息也可以通过具体的文物形式保存下来。甘肃天水放马滩秦墓出土的木板地图，记录了秦朝林区开发、陆路及水路的信息，其中包括交通路径、交通里程、交通机构“关”的设置等。湖南长沙马王堆汉墓出土的帛书地图，明确标示了汉代交通道路。内蒙古额济纳和甘肃嘉峪关地区出土的居延汉简，也有关于道路里程的资料。可是，张骞“导军”的草原交通经验则未见记录留存。幸而一些重要的原始资料得以保存，经有见识的学者发现、整理、研究，成为学界可以利用的文献资料——乌云毕力格等编著的《蒙古游牧图》，就是这样一部力作。在这部学术著作中，乌云毕力格等学者考察了日本天理图书馆收藏的45幅手绘“蒙古游牧图”，以深厚的民族史、历史地理学和历史文献学素养，对图片进行满语和蒙古语文献校勘，并融通古今、精心探索，发表了有重要价值的学术观念。

　　所谓“蒙古游牧图”，大致制作于清代和民国时期，绘制者接受指令，“详查本旗游牧地”。因此，图片中大小地名、江河支流与河套、各方向之里数及边境之地，无所不包。形成行程差异的空间距离，不同地貌导致的交通条件，甚至作为交通标识的“路牌”等，都是“草原游牧图”必须记载的要素。乌云毕力格认为，这些图片给我们留下了内外蒙古地区数以千计的蒙古语地名的原始资料，记载了大量的寺庙和矿产、企业等文化与经济信息，经认真考察，足以为新的学术发现提供条件，其中涉及生态环境的信息非常珍贵，有关草原交通的资料应当引起交通史研究者的重视。

　　增益对草原交通史的认知

　　

乌云毕力格汇编的45幅《蒙古游牧图》，第一幅即列入《内外扎萨克蒙古交通图》的《内蒙古中部和喀尔喀左翼交通图》，描绘了从察哈尔特别区域到外蒙古的三条“通道”，沿线的各地画得密集而清楚。

　　第二幅《卓索图盟喀喇沁中旗图》，明确标示“黑砂口”“关郊”“喀拉抄道”“大辇子”“横道子”“东来店”等地名，其中一处“新地仓”，当是物资储运地。标示“公之住址”“王之住趾（址）”之地，当为便于行政管理而设。此外，图中有“额布台”“乌龙台乌里雅苏台”“乌里雅苏台岭”“松树台”“松树台口”“狭台河”等出现“台”字的地名。“乌里雅苏台”在《清史稿》中出现了360次，可知其重要性。而“乌里雅苏台将军”“乌里雅苏台参赞大臣”等衔号，亦显示这一地方的政治地位。《清史稿》卷七八《地理志二五》外蒙古条注：“许俄人在乌里雅苏台通商，俟商务兴旺，再设领事”，明确了其交通位置的重要性。而“台”，既是军事设施，也是交通设施。《清史稿》卷一三七《兵志八》记载：“其军台之制，始于顺治四年，自张家口迤西，黄河迤东，设台三百四十四座，台军七百三十二名。”“其内蒙古通驿要口凡五道，曰喜峰口、古北口、独石口、张家口、杀虎口，以达于各旗。内蒙路近，商旅通行，水草无艰。其外蒙古之驿，则由阿尔泰军台以达于边境各卡伦。康熙朝征准噶尔时，设定边左副将军，而外蒙古军台之设，由内而外，其制始密。自察哈尔而北，而西北，而又西，迄乌里雅苏台，共置四十八台。”——这里说的是“驿”和“台”的关系。

　　《卓索图盟喀喇沁中旗图》还著录了“驿”，如“黑色谷驿站”，又以特殊图标显示了“旧察罕城馹站”，“馹站”就是“驿站”。又《昭乌达盟阿鲁科尔沁旗图》标示“喜峰口驿传驻守三音哈克蒙古第八台”。中文目录为292.2.3595者原无标题，整理者题《中华民国察哈尔省北部公文传递路线图》，自“张北”向西北方向、自“二台”至“廿二台”序列完整，分别标写各“台”相距里程。以“台”列名，应是清代以来邮驿秩序的遗存。

　　据乌云毕力格介绍，波兰学者科特威茨收藏的一幅1805年的蒙古地图，描绘的主题就包括“道路、驿站、边疆鄂博”，可知对草原交通信息的重视，是同类古地图文物绘制的传统。《卓索图盟喀喇沁左旗图》以墨线绘出“官营子行走路途”，又以四个带有箭头的红色线段显示“行走”方向，这是交通史研究者应当珍视的史料。

　　综观《蒙古游牧图》，可知地图对“鄂博”的重视。“鄂博”即“敖包”，有交通标志的意义。清人姚兴滇《塞外竹枝词》：“鄂博遥看知远近，如飞一骑马蹄忙。”其自注“夷人每出必骑，骑必驰骋。垒小石于山巅，为之鄂博，以志远近。”《昭乌达盟巴林左右二旗图》多处标示某某“山”、某某“砂碛”，即山地和沙漠的显示。又有一处标记“大板”，应当即“大坂”或“达坂”，可能是与交通有关的地貌。类似的说法在汉文史籍中早已出现，《续汉书·郡国志五》可见“大坂”，曹植《赠白马王彪》有“脩坂”，更早的《史记》卷一○一《爰盎晁错列传》中出现的“峻阪”或许意义更为相近。

　　《卓索图盟喀喇沁左旗图》中的“石桥”，《昭乌达盟巴林左右二旗图》“希拉穆林河”上的“公主桥”，有描画细致的桥的图形，除了为交通史保留重要信息外，也可为桥梁建筑研究提供历史资料。

　　《蒙古游牧图》中类似的与交通相关的史料还有多种形式的表现。相信经过进一步的认真分析和科学考察，可以增益我们对中华文明进程中历时长久且意义深远的草原交通史的认识。对于《蒙古游牧图》草原交通史料价值的肯定，或可成为学界朋友们的共识。

蒙族青年发帖被囚 “草原英雄小姐妹”遭打压

文明的妻子证实，两个月前法院以“聚众扰乱社会秩序罪”判处文明两年徒刑。另外，乌拉特中旗温更镇牧民孟根花，曾是中国电影《草原英雄小姐妹》现实版人物，她当年因保护集体财产致残，如今因上访屡遭打压，生活困苦。

蒙古族青年文明，去年秋季在网上发表家乡的牧民与邻村发生土地纠纷，村民多次上访遭到政府镇压，还批评官员行政不做为，12月12日在呼和浩特住所被公安拘留。今年2月被检察院以涉嫌“聚众扰乱社会秩序罪”批捕，近期被法院判刑两年。

文明的妻子张建婷9月1日对自由亚洲电台记者证实，其丈夫在两个月前被判刑2年：

“是扰乱社会秩序罪，判了两年，判了已经有两三个月，没上诉”。

记者：请律师了吗？

回答：请来呼市的律师王玉林。

记者致电文明委托王玉林律师，但始终无人接听。

36岁的文明毕业于北京政法学院，被捕前在呼和浩特市从事房地产中介工作。其妻子张建婷早前对本台记者称，她丈夫因对科左后旗甘旗卡镇警方，在处理家乡村民土地纠纷时，明显偏袒一方不满，出于义愤，于是在网上发贴说明真相，并对当地警方的不公予以揭露。她认为，公民在网上发贴本属于言论自由的范畴 ，而且所言都是事实，并非虚言，结果遭到当局报复。

另外，乌拉特中旗温更镇牧民孟根花因上访而屡遭当地官员法外拘禁。孟根花对本台记者说，她12岁时曾因保护集体羊群与暴风雪搏斗致残，后被政府嘉奖获得“草原英雄”的荣誉称号，但四十年后，她身患残疾，却得不到应有的福利待遇。孟根花通过维权人士新娜翻译她的诉求。

她说：“当地政府把我的扶贫等级从以前的“牧区特困户”改为“一般贫困户”的原因何在？难道我现在的贫困生活到老后真得改善了吗？希望上级部门看在我曾为集体利益，牺牲个人终身致残及我目前的现状，在纠正当地政府以往各方面对我不公的基础上，是否再拨发专项资金抚恤于我？”

乌拉特中旗另一位蒙古族牧民德力格尔其其格，因其承包的近三千亩草场转租给他人之后被骗，她多次向政府官员投诉，但无人受理。德力格尔其其格曾批评村干部以权谋私，办事不公，结果多年的低保补助被取消。她说，曾与村民上访维权，两次被行政拘留；希望上级有关部门彻查她的举报。

特约记者乔龙 责编：嘉華 网编：郭度

蒙古国在出现口蹄疫的部分区域实施戒严

由于今年夏秋之交从该国国内疫区游牧至乌兰巴托市的牧民增多，导致首都部分区域发生口蹄疫，目前已在发现疫情的3个核心区实施戒严。

根据乌兰巴托市政府的戒严规定，除特殊情况外，戒严期间将完全禁止戒严区人员和牲畜进出，为发现疫情的核心区牲畜打疫苗的工作要实现全覆盖。

乌兰巴托市周边地区居民饲养的牲畜近44万头，而发现疫情的核心区仍有近2万头牲畜。目前，新组建的政府紧急工作组正在采取措施把乌兰巴托市区内的健康牲畜送往附近牧区，并组织扑杀疫情核心区牲畜以防发生大面积感染。

此外，即日起到今年年底，乌兰巴托市将完全禁止外地牲畜进入和途经其所辖区域。

口蹄疫是在牛、羊、猪等偶蹄类动物间传播的一种病毒性传染病，患病动物的主要症状是体温升高、口腔内黏膜及蹄部起水疱并溃烂。口蹄疫很少传染给人，但若与患病动物接触过多，人也可能被感染。

据乌兰巴托市畜牧专家介绍，蒙古国曾于1973年宣布消灭口蹄疫，但2000年起该国东部省份接连发生口蹄疫疫情，并于2001年蔓延至乌兰巴托。

蒙古国总统令:确定每年9月1日为蒙古人“母语日”

根据蒙古国总统巴特图勒嘎上任以来签署的第一项总统命令，蒙古国确定每年9月1日为蒙古人“母语日”。

巴特图勒嘎在命令中指出，确定“母语日”的宗旨是保护和发扬蒙古民族传统文化，在公共交流中依法准确使用母语，在全民中开展母语表述要准确、书写要规范等运动。

根据这项总统令，蒙古国各级各类学校在每年9月1日开学日的第一课必须安排蒙古语文、蒙古文学和蒙古历史课，当天全国新闻、出版和广播电视等单位全面宣传“母语日”各项活动，各级政府的公文书写必须严格遵循蒙古语国家标准等。

联合国教科文组织1999年通过决议，把每年的2月21日确定为“国际母语日”，提倡使用母语，以保存语言和文化多样性。此后，不少国家根据本国情况也纷纷确定了自己的“母语日”。